كاربرد تحليل عاملي و مدل تخمين تراكم كرنل در ارزيابي توسعه مكاني- فضايي مناطق روستايي شهرستان تنكابن

The Application of Factor Analysis and Kernel Density Estimation Model in the Appraisal of Spatial Development of Tonekabon Rural Areas

در مطالعات جغرافياي روستايي، به دليل تنوع پديده‌‌‌‌هاي مكاني و فضايي امكان مطالعه به صورت مجرد و منفرد مقدور نيست. لذا اولين گام طبقه بندي اين پديده ‌ها در گروه ‌‌‌هاي مشابه است، كه در اين خصوص تحليل عاملي به عنوان ابزاري قدرتمند در مقابل اين مشكل، راه حل تقليل و تحليل عوامل توسعه را به عهده دارد. در اين مقاله از 38 شاخص جهت سطح بندي روستا‌‌‌هاي شهرستان تنكابن استفاده گرديد، كه با استفاده از تحليل عاملي به 4 عامل تقليل يافت. امروزه استفاده از سامانه‌‌‌‌هاي اطلاعات جغرافيايي در تحليل فضايي توسعه روستايي و به كارگيري مدل ‌ها و آزمون ‌‌‌هاي آماري گرافيك مبنا در جهت تهيه پايگاه داده مكاني، مرتب سازي، نمايش فضايي اطلاعات ،تلفيق اطلاعات و تحليل فضايي آن متداول شده‌است. روش تحقيق در اين پژوهش تحليلي_تركيبي بوده و تجزيه و تحليل اطلاعات به صورت كمي‌و كيفي با بهره گيري از روش ‌‌‌هاي آمار استنباطي و با استفاده از نرم افزار‌‌‌هاي SPSS و ArcGIS10 انجام گرفته‌است. نتايج نشان مي دهد عامل اقتصادي-كالبدي با مقدار ويژه 305/17 ، به تن‌هايي قادر است، 769/33 درصد از واريانس را محاسبه كند، و داراي بيشترين تاثير در بين عوامل چهارگانه مي باشد، به عنوان عامل اصلي در سطح بندي روستا‌ها شناخته شده‌است. همچنين بهترين مدل جهت تخمين تراكم توسعه در منطقه، مدل كرنل بوده كه با ضريب تعيين 71/0 بهترين مدل انتخاب گرديد. با توجه به اين مدل، تراكم توسعه در روستا‌‌‌هاي شمال غربي شهرستان مي باشد.

in geographical studies of rural areas , due to the diversity of place and space phenomenon, it is not possible to study as single and individual. Therefore, the first step is to classify these phenomena in similar categories. In particular, factor analysis as a powerful tool against this problem, is responsible to develope solutions to reduce and analyze the factors . In this paper, 38 indicators were used for leveling villages of Tonekabon city , which was reduced using factor analysis to four factors. Today, he use of geographic information systems in the spatial analysis of rural development and using statistical models and tests of graphics benchmark in order to provide spatial data base, sorting, spatial display of information , the integration of spatial information and analysis is common. The research method in this study is analytical-synthetic method and the data analysis as qualitative and quantitative were made using inferential statistical methods using SPSS and ArcGIS10 softwares. The results show that economic and physical factors, with special quantity of 17/305, is lonely able to calculate 33/769% of the variance And has the most effect among the four factors and is known as a major factor in leveling the villages. Also the best model for estimating the density of development in the region, is kernel model which was selected as the best model with determinant factor of 0.71. According to this model, the development density is in the villages of northwest part of the town.