ارزيابي پتانسيل خورندگي و يا رسوب‌گذاري در منابع تامين، مخزن و شبكه توزيع آب شهر كيان (استان چهارمحال و بختياري) با استفاده از دو شاخص لانژليه و رايزنر

Survey of Corrosion or Scaling Potential of Resources, Storage and Distribution of Wate Supply System in Kian by using Langlier and

مقدمه: خوردگي را مي‌توان به عنوان انهدام يك فلز طي يك واكنش شيميايي تعريف كرد. به بيان ديگر خوردگي، اندازه‌گيري تهاجم آب در لوله‌ها و تجهيزات زنگ زده مي‌باشد. در گذشته همه تحقيقات بر روي نشت و خسارت اقتصادي حاصل از خوردگي متمركز شده است. در حال حاضر علاوه بر جنبه‌هاي اقتصادي، جنبه‌هاي بهداشتي و زيباشناختي ناشي از پديده خوردگي نيز مدنظر قرار گرفته است. اين تحقيق با هدف تعيين ميزان استعداد خورندگي منابع آب شرب شهري با استفاده از روش‌هاي محاسباتي انجام گرفت. سيستم آب‌رساني شهر كيان در استان چهارمحال و بختياري به عنوان الگو انتخاب شد. روش‌ها: با در نظر گرفتن تراكم جمعيت، مساحت منطقه و نقشه آب‌رساني شهرك، تعداد 7 نقطه جهت انجام نمونه‌برداري تعيين گرديد. عمليات نمونه‌برداري و پس از آن آناليزهاي آزمايشگاهي انجام شد. پارامترهاي درجه حرارت، سختي كلسيم، قلياييت، كل جامدات محلول و pH اندازه‌گيري شد و انديس‌هاي خورندگي محاسبه گرديد. علاوه بر اين، پارامترهاي CO2، يون سولفات و كلرايد نيز كه در ميزان خورندگي موثر مي‌باشند، اندازه‌گيري شد. كليه آزمايش‌ها بر اساس كتاب روش‌هاي استاندارد جهت آزمايش‌ها آب و فاضلاب چاپ بيستم صورت گرفت. يافته‌ها: كليه پارامترهاي موثر در براورد شاخص‌هاي خورندگي به استثناي ميزان متوسط دما و pH، خارج از حدود استاندارد بودند. محاسبات مربوط به انديس‌هاي خورندگي لانژليه و رايزنر نشان داد كه ميزان متوسط خورندگي به ترتيب برابر 6?/0- و 52/8 بود. اين ويژگي به تدريج در طول شبكه افزايش يافت. همچنين بيشترين ميزان انديس‌هاي خورندگي مربوط به فصول پاييز و زمستان بود. نتايج حاصل از انجام آناليزهاي آماري نشان داد كه 72 درصد از نمونه‌هايي كه از نظر شاخص لانژليه در رده خوردگي جزيي قرارگرفتند، از نظر شاخص رايزنر در رده خوردگي شديد قرار مي‌گيرند. نتيجه‌گيري: نتايج نشان داد كه آب شهرك كيان داراي خورندگي (با شرايط جزيي تا شديد) مي‌باشد. همچنين نتايج اين تحقيق نشان داد كه در راستاي تصميم‌گيري جامع‌تر و دقيق‌تر، بهتر است از دو شاخص خورندگي لانژليه و رايزنر به همراه يكديگر استفاده شود. لازم به ذكر مي‌باشدكه كاربرد اين روش‌ها در مقايسه با روش‌هاي ديگر از سادگي بيشتري برخوردار مي‌باشد.

Background: Corrosion ratio, Defined as the destruction percentage of a metal by chemical reactions, in other words, the measurement of an invasion of water to pipes and rusty equipment. The main focus of previous researches has been the economic aspects of corrosion, but recently, it seems that is necessary to study the other aspects of corrosion, such as aesthetic aspects. This study was achieved during the period of 2009–2010 by focusing on identification of corrosion ratio in Kian city. Methods: Seven points in Kian city (in Chahr Mahal va Bakhtiary province) were selected for sampling, (regarding the population density, area surface, and water distribution scheme). Temperature, calcium hardness ratio, CO2, alkalinity, TDS, SO4-2, Cl- and pH were measured. The analysis was based on the book of "standard methods for water and waste water examination" published in 2003. Findings: The results showed that the temperature and pH were the only parameters with the standard average. Calculation of Langlier and Rizner Indexes showed that the corrosion ratio increases gradually throughout the network (-0.68 and 8.52) mostly in the autumn and the winter. The results showed that 72% of samples with minor corrosion based on the Langlier index had major corrosion based on the Rizner index. Conclusion: the water network of Kian city has a variable corrosion ratio (minor to major). In order to make a more comprehensive and accurate decision, it is recommended to use Langlier and Rizner indexes together. Application of these methods is very simple in comparison with other methods.