بررسي اثر هيدروپرايمينگ و پرايمينگ هورموني بر عملكرد و اجزا عملكرد نخوددر شرايط ديم و آبي

Effects of Hydro and Hormonal Priming on Yield and Yield Components of Chickpea in irrigated and rain-fed conditions

سبز شدن و استقرارگياهچه نخود درتعيينتراكمنهاييبوتهدرواحدسطح در مناطق خشك و نيمه خشكاهميتدارد و تنشخشكيبه‌خصوصخشكيانتهايفصل،مهم‌ترين عاملكاهشعملكردنخود در مناطق خشكشناختهشدهاست.در اين تحقيق اثر هيدروپرايمينگ و پرايمينگ هورموني با جيبرلين و اسيدآبسيزيك بر شاخص‌هاي رشد و عملكرد نخود تحت شرايط ديم و آبيمورد بررسي قرار گرفت. بذرها به‌صورت پرايم نشده و همچنين پرايم شده در غلظت‌هاي صفر (هيدروپرايمينگ با آب مقطر)، 50، 100 و 150 پي‌پي‌ام از هورمون جيبرلين و اسيد آبسيزيك به صورت جداگانه پرايم شدند. رقم مورد استفاده، رقم آزاد و آزمايش به‌صورت كرت‌هاي خرد شده برپايه طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي خرم آباد در سال زراعي 1389-1388 اجرا شد.نتايج نشان داد كه شرايط ديم دوره رشد محصول را كوتاه كرد. اثر متقابل شرايط كشت و پرايمينگ بذر بر صفات روز تا غلاف‌دهي و تعداد دانه در غلاف معني‌دار بود. عملكرد و اجزا عملكرد دانه نخود در شرايط ديم كمتر از شرايط آبي بود و عملكرد دانه در شرايط ديم و آبي به‌ترتيب 88/439 و 48/689 كيلوگرم در هكتار بود.تيمار هيدروپرايمينگ نسبت به تيمار شاهد (بذرهاي پرايم نشده) و ساير تيمارهاي پرايمينگ، تعداد شاخهثانويه، سطح برگ، عملكرد اقتصادي و شاخص برداشت را افزايش داد. استفاده از جيبرلين گلدهي و غلاف‌دهيرا حدود هشت روز به تعويق انداخت.

Chickpea is one of the oldest grain legumes in the arid and semi arid areas. Seedling emergence and establishment are key stages for final plant density in chickpea production in these areas.Drought stress, especially at the end of the season, is one of the factors which decrease chickpea grain yield in these areas. Therefore the aims of this study were assess the effects of hormonal priming with gibberellin and abscisic acid onsome growth indicators and yield of chickpea under rain-fed and irrigated conditions. Non-primed and primed seeds with 0 (hydro priming), 50, 100 and 150 ppm of each phytohormones. Examined chickpea cultivar was Flip 93-93 (Known as Azad cultivar) and experiment was arranged in split plot design in randomized block design with three replications. Results showed that rain-fed conditions shortened the plant life cycle and decreased time to flowering and podding. Seed yield and yield components were less in the rain-fed conditions than irrigated conditions. Irrigation increased grain and biological yields so grain yield was 349.88 and 689.48 kg/ha for rain-fed and irrigated conditions, respectively. Hydro-priming could increased the number of secondary lateral branches, LAI, grain yield, and harvest index in comparison to the other priming treatments and control (non-primed). Gibberellin priming delayed days to flowering and podding about eight days.