بررسي نظريه‌هاي همسر‌گزيني و نقد آنها با تكيه بر منابع اسلامي و روان‌شناسي

A Review and Criticism of Theories of Mate Selection

آمار بالاي طلاق زوجين در سال‌هاي آغازين زندگي، نشانگر اين است كه انتخاب ناصحيح يكي از عوامل موثر در ناسازگاري و عدم تفاهم همسران محسوب مي‌شود. بر اين اساس، انتخاب همسر مرحله‌اي سرنوشت‌ساز در زندگي هر فرد به‌شمار مي‌رود. در خصوص همسرگزيني، ديدگاه‌هاي متفاوتي از سوي روان‌شناسان و جامعه‌شناسان ارايه شده و هر‌يك از اين ديدگاه‌ها، انتخاب همسر را از منظر خاص خود بررسي كرده‌اند. بنابراين هدف اين پژوهش، كه با روش توصيفي- تحليلي انجام شد، بررسي نظريه همسان‌همسري، فرضيه همانندي، نظريه نيازهاي مكمل و نظريه مبادله معرفي و سپس نقد آنها مي‌باشد. در نقد ديدگاه‌هاي مذكور، علاوه بر استفاده از يافته‌هاي تجربي، منابع اسلامي ‌نيز به كار گرفته شده است. به نظر مي‌رسد در ديدگاه اسلامي، بر همسان‌همسري ديني و هماهنگي در ميزان دين‌داري و نيز برخي خصوصيات اخلاقي از قبيل پاكدامني تاكيد و بر عدم اهميت ابعاد ديگر همساني تصريح شده است.

High statistics of divorce among couples at the early years of their joint life shows that wrong mate selection is one of the influential factors for maladjustment and misunderstanding between couples. Accordingly, mate selection is regarded a decisive stage in every individualʹs life. Using a descriptive-analytical method, the present paper discusses the theory of homogamy, the hypothesis of similarity, the theory of complementary needs, and the theory of exchange. Then it reviews and criticizes them. In addition to empirical findings, Islamic sources are used to criticize these views. It seems that religious homogamy, harmony in religiosity of spouses and other moral characteristics such as chastity are emphasized in Islamic view, while other dimensions of homogamy are deemphasized.