بررسي عوامل اجتماعي مربوط به اجراي مهريه ي زنان تازه ازدواج كرده شهرستان شهركرد در سال 1389

Investigating the Social Factors Impacting the Claim on the Marriage Portion by the Newly-marriage Females of Shahrekord City in 2010

مهريه در ازدواج نقشي تعيين كننده دارد. بر اساس دستور شرع مقدس اسلام مهريه هديه اي است كه در ابتداي ازدواج از جانب مرد به زن داده مي شود و مي تواند ضامن تداوم پيوند زناشويي باشد، اما متاسفانه امروزه به اجرا گذارده شدن مهريه از جانب زنان مشكلات زيادي در جامعه را فراهم نموده است. هدف اين پژوهش بررسي شرايط و عوامل اجتماعي موثر بر به اجرا گذاشتن مهريه در دختران تازه ازدواج كرده شهرستان شهركرد در سال 1391 مي باشد. پژوهش حاضر يك مطالعه توصيفي-تحليلي با روش پيمايشي است. جامعه آماري تحقيق شامل كليه دختران تازه ازدواج كرده شهرستان شهركرد مي‌باشد كه اقدام به اجرا گذاردن مهريه خود نموده‌اند. اين جامعه آماري شامل 2293 نفر بوده است. حجم نمونه توسط فرمول كوكران برابر 328 نفر برآورد گرديد كه به 337 نفر افزايش يافته است. كليه واحدهاي آماري با استفاده از شيوه‌ي در دسترس انتخاب شده‌اند. تمام داده‌هاي موردنياز پژوهش با استفاده از دو پرسشنامه جمع‌آوري شده‌اند كه شامل پرسشنامه‌اي محقق ساخته و پرسشنامه استاندارد جهت گيري ديني آلپورت بوده و در نهايت داده‌هاي جمع‌آوري شده با استفاده از نسخه 19 نرم افزار SPSS و توسط آزمون‌هاي رگرسيون خطي، تحليل واريانس يك طرفه و t گروه‌هاي مستقل تجزيه و تحليل شده‌اند. روايي ابزار به صورت صوري و محتوايي برآورد و پايايي ابزار توسط ضريب آلفاي كرونباخ سنجش گرديد كه در تمامي ابعاد بالاتر از 7/0 به دست آمد. دستاوردهاي پژوهش حاكي از آن است كه پايگاه اقتصادي-اجتماعي (8/9%بسيار پايين، 6/19% پايين، 2/39% نزديك به متوسط، 5/17% متوسط، 8% بالا و 9/5% بسيار بالا بوده است. و وضعيت اقتصادي خانواده آنان پايين تر از متوسط بوده، ميزان تفاهم با همسر 6/3% كم، 6/38% متوسط، 7/34% زياد و 1/23% بسيار زياد و انگيزه هاي مادي پاسخگويان در ازدواج بالاتر از متوسط بوده است. در خانواده 8/14% طلاق وجود داشته است كه بيشترين درصد به خواهر پاسخگويان متعلق بوده است. در خانواده 3/30% سابقه اعتياد وجود داشته است كه بيشترين درصد به برادر پاسخگويان تعلق داشته و در خانواده 5/12% سابقه زندان وجود داشته كه بيشترين درصد به برادر پاسخگويان تعلق دارد. ميزان نابساماني در خانواده پاسخگويان در حد پايين تر از متوسط بوده است. جهت گيري ديني 1/34% پاسخگويان بيروني و 9/65% دروني بوده است. ميزان تمايل براي به اجرا گذاردن مهريه در 9/3% از پاسخگويان كم، 3/32% در حد متوسط و در 8/63% در حد زياد بوده كه نشانگر بالابودن تمايل پاسخگويان در اين زمينه مي باشد. نتايج آزمون فرضيه‌هاي تحقيق نشان داد كه: سن، ميزان مهريه، و نوع جهت گيري ديني بر به اجرا گذاردن مهريه توسط دختران اثرگذار نبود، اما ميزان تحصيلات دختران، پايگاه اقتصادي-اجتماعي، مدت زمان آشنايي زوجين، نابساماني در خانواده، ميزان تفاهم بين زوجين، انگيزه‌هاي مادي دختران و ميزان باورهاي ديني، بر روي اجرا گذاردن مهريه دختران اثرگذار بوده است.

The marriage portion plays a key role in the marriage. According to the sacred orders of Islamic religious law, the marriage portion is a nominal gift which is given to the bride by the groom and can guarantee the permanence of the marital bind between the two. But unfortunately, nowadays, its legal claim on the part of the females has led to several social problems. The purpose of this study is to investigate the social conditions and factors impacting the claim on the marriage portion by the newly-married females of Shahrekord city in 2010. The present research is a descriptive-analytic survey. The population includes all the newly-married females who have claimed their marriage portion in the court. The population was 90 sets including 2293 females. The sample, according to Cochran formula, was estimated 328 individuals, which was increased to 337. All the statistical units were selected as available. All the data were collected through two questionnaires, a researcher-made questionnaire and Alport standard questionnaire of religious siding, and finally the data were analyzed using the SPSS software version 19 and linear regression tests, lateral variance analysis, and t of independent groups. The validity of the tools was confirmed by content validity and the reliability was measured through Cronbach coefficient which was higher than 0.7 in all dimensions. The results showed that the socio-economical status was very high (9.8% very low, 19.6% low, 32.9% near average, 17.5 average, 8% high, and 5.9% very high). Also, the economical status of their families was lower than average; the understanding between the couple was 3.6% low, 38.6% average, 34.7% high and 23.1% very high. The materialistic motives of the respondents in marriage was higher than average. There had been 14.8% divorces in the natal family, the high percentage of which was mostly on the part of sisters of the respondents. There had been 30.3% history of addiction in the natal family, the high percentage of which was on the part of the brothers, and 12.5% history of penitentiary, the high percentage of which was on the part their brothers. The family conflict of the respondents was lower than average. Religious siding of the respondents was 34.1% external and 65.9% internal. The tendency to claim their marriage portion was 3.95% low, 32.3% average and 63.8% high. The results of the hypotheses suggest that: age, the amount portion, and religious siding were insignificant in the femalesʹ claiming the marriage portion. But the educational degree, the socio-economical status, the dating period, family conflicts, the scale of understanding, the materialistic motives, and the religious beliefs have significantly influenced the femalesʹ claiming the marriage portion.