بررسي فرايند اشتقاق در زبان تركي آذربايجاني

Derivation in the Azerbaijani Turkish

در اين پژوهش، فرايند اشتقاق در زبان تركي آذربايجاني بر بنياد نظريه «صرف و واج شناسي واژگاني» مورد بررسي و تحليل قرار گرفته است. انگاره صرف و واج شناسي واژگاني به عنوان يك نظريه صرفي مطرح در زبان شناسي براي مطالعه ساختمان واژه‌هاي زبان انگليسي تدوين شده و مستلزم محك خوردن در زبان‌هاي ديگر است.علي رغم اين كه نظريه ياد شده قابليت توصيف ساير فرايندهاي واژه سازي (نظير تركيب و تبديل) را نيز دارد، با اين حال، بهتر مي نمايد كه اين نظريه با هدف تكميل و رفع اشكالات احتمالي، در بررسي اشتقاق يك زبان متفاوت با زبان انگليسي نيز محك بخورد تا در نهايت به عنوان نظريه جامع و قابل اعتماد بتواند در بررسي و مطالعه فرايندهاي واژه سازي به كار رود. وندها را مي‌توان با توجه به نقش ساختاري شان، يعني نقشي كه در ساختمان كلمات ايفا مي‌كنند، به وندهاي اشتقاقي و تصريفي تقسيم كرد ( شقاقي، 1386، ص 69). از آنجا كه موضوع اين پژوهش به اشتقاق در زبان تركي آذربايجاني معطوف است، بنابراين نگارنده در اين تحقيق رفتارهاي متعامل صرفي- آوايي پسوندهاي اشتقاقي را درچارچوب نظريه فوق شناسايي و بررسي مي‌كند.

The present study discuss the derivation in the Azerbaijani Turkish. The Lexical Phonology and Morphology (LPM), a theory developed by Paul Kiparsky (1982, 1985), has been chosen as a theoretical framework for the discussion throughout this dissertation. LPM is an approach to phonology that accounts for the interactions of morphology and phonology in the word formation process. The lexicon plays a central, productive role in the theory. It consists of ordered levels, which are the domain for certain phonological or morphological processes. This sudy proposes the following two levels of morphology in the Turkish lexicon: Level 1:irregular derivation, irregular inflection, reduplication, endocentric compound Level 2:regular derivation, regular inflection, exocentric compound