بررسي وزن شعر عروضي فارسي بر اساس نظريه تكرار

Survey of Persian Metrics based on Iterative theory

در اين پژوهش به بررسي وزن شعر عروضي فارسي بر‌مبناي نظريه تكرار مي‌پردازيم. نظريه تكرار، نظريه‌اي در حوزه وزن‌شناسي زايشي است كه توسط فب و هله (2008) معرفي شده است. هدف از اين پژوهش، تعيين شبكه‌هاي وزني اوزان عروضي فارسي، طبقه‌بندي اركان بر‌اساس شبكه‌هاي وزني منتج از آن و تعيين هسته‌هاي وزني بوده‌ است. ما بررسي را بر روي سي وزن از اوزان پركاربرد فارسي انجام داديم. واحدهاي وزني، پايه‌ها، اركان و هسته‌هاي وزني، از مقوله‌هاي مورد بررسي بودند. نتايج نهايي نشان داد كه دو قاعده وزني مختلف براي تعيين شبكه‌هاي وزني اوزان عروضي فارسي وجود دارد. اين قواعد ضمن تعيين شبكه‌هاي وزني، اوزان سالم و لنگ را هم مجزا مي‌كنند. همچنين با به‌كار‌گيري اين قواعد، مي‌توان اوزان را در چهار گروه كلي ركن-كامل، ركن-شكسته آغازي، ركن-شكسته پاياني و ركن-شكسته دوسويه تقسيم‌بندي كرد. اعمال قواعد و تعيين شبكه‌هاي وزني، رويكرد نويني را در تقطيع اوزان فارسي به اركان‌شان نيز به دست داد.

In this research, we study the Persian meters in the framework of iterative theory. Iterative theory is a theory in generative metrics, proposed by Fabb and Halle (2008). This research aims to specify metrical grids of Persian meters, and to categorize metra, based on subsequent metrical grids and specifying maxima. We studied 30 of the Persian’s most frequent meters. metrical units, feet, metra and maxima were among the categories studied in each meter. The final results indicated that there are two different rules for specifying metrical grids of Persian meters. In addition to specifying metrical grids, these rules specify strict and loose meters. Moreover, application of these rules leads to the categorization of meters into four main categories of complete metron, initial- broken metron, final- broken metron and bilateral- broken metron. Application of these rules and metrical grids provided a new approach to the scansion of meters into their metra.