واژه هاي مركب اوليه غير فعلي در زبان تركي آذربايجاني

Root Compound Words in Azerbaijani Turkish

در تمام زبان­ هاي طبيعي جهان، گسترش و تقويت واژگان از طريق خلق كلمات جديد از ويژگي­ هاي بنيادين زبان محسوب شده و روش تركيب (compounding) نيز يكي از طبيعي­ ترين روش­ ها ملحوظ شده­ است. هدف از نگارش مقاله حاضر، شناسايي و معرفي بخشي از امكانات واژه­ سازي زبان تركي بوده­ است. به همين منظور، ساختار تركيب به طور عام و مركب­ هاي اوليه غير فعلي به طور خاص در زبان تركي آذربايجاني مورد بررسي قرار مي­ گيرد. بر همين اساس،‌ ابتدا ويژگي­ هاي عمده مركب­ ها و وجوه متمايز آنها با گروه­ هاي نحوي به اجمال توصيف شده، سپس كلمه­ هاي مركب زبان تركي براساس ساختار صوري يعني بر مبناي مقوله اجزاي ساختاري كلمه مركب يا شيوه تركيب آنها طبقه­ بندي شده است. همچنين، تلاش شده­ است ضمن توصيف اجمالي واژه­ هاي مركب اوليه غيرفعلي در زبان تركي آذربايجاني و بازشناسي آن از ساير واژه­ هاي مركب و تبيين زبانشناختي ويژگي­ هاي صرفي- نحوي تركيب، الگوهاي تركيب در اين زبان ارايه و توصيف گردد. بر اساس اين تحقيق، مشخص گرديد كه در زبان تركي، همانند بسياري از زبان­ هاي ديگر، تركيب يك فرايند زايا و با قاعده است و اسم مركب هسته آغاز (هسته + وابسته) در اين زبان وجود ندارد.

In this article the structure of root compounds in Azerbaijani Turkish language is studied. To this end, first, the general characteristics of compounds and their distinguishing features with syntactic groups are described briefly. Based on this research, as in other languages, compounding is a productive and rule-governed process. Too, nominal compounds are used more frequently, compared to other compounds. In this research, Azerbaijani Turkish compound words are classified on the basis of their formal structures; that is, according to their structural parts of the compound word or the way they are combined; and classifying word based on their semantic structures is avoided. In this research, the structure and the features of the compounding were investigated and different types of root compounds were categorized in 20 different models. Based on this study, Azerbaijani Turkish language does not have onset head compound noun (head + modifier).