معادل واحد دامي و انرژي مورد نياز روزانه گوسفند نژاد تركي قشقايي در مراتع استان فارس

Animal Unit Equivalent (AUE) and daily requirement energy for Torki Ghashghaei breed sheep grazing on rangelands of Fars Province

چكيده اطلاع از نياز روزانه دام به‌منظور محاسبه ظرفيت چرا ضروريست. بنابراين تعيين وزن رده‌‌هاي مختلف دام و ضريب تبديل آنها نسبت به واحد دامي كشور (AUE)1 ضروري مي‌‌باشد. در اين تحقيق وزن رده‌‌هاي مختلف گوسفند نژاد تركي قشقايي چرا كننده در مراتع استان فارس مورد مطالعه قرار گرفت. بدين منظور 2 گله از اين نژاد انتخاب و در قشلاق و ييلاق در هر گله 40 راس گوسفند شامل 15 راس ميش سه ساله، 15 راس ميش چهار ساله، 5 راس قوچ سه ساله و 5 راس قوچ چهار ساله وزن كشي شدند. در ييلاق علاوه بر اين تعداد، 10 راس بره سه ماهه و10 راس بره شش ماهه نيز وزن كشي شد. وزن بالغ گوسفند نژاد تركي قشقايي 69/0 32/49 كيلوگرم محاسبه شد كه معادل واحد دامي ميش، قوچ و بره اين نژاد نسبت به واحد دامي كشور2 به‌‌ترتيب برابر 98/0، 55/1 و 48/0 بود. ميزان انرژي متابوليسمي مورد نياز روزانه واحد دامي گوسفند نژاد تركي قشقايي براساس معادله پيشنهادي ماف (MAFF, 1984)3 در حالت نگهداري و در شرايط چرا در مرتع و با مدنظر قرار دادن خصوصيات فيزيكي مراتع مورد مطالعه، فواصل آبشخور، پراكنش گياهان و اعمال ضرايب افزايشي، در هنگام چرا در مراتع قشلاقي برابر 42/9 مگاژول و در مراتع ييلاقي برابر 10/10 مگاژول محاسبه گرديد. مقدار علوفه لازم براي تامين نياز روزانه واحد دامي گوسفند نژاد تركي قشقايي با توجه به كيفيت علوفه مراتع قشلاقي در مرحله رشد رويشي (77/1 كيلوگرم) و مراتع ييلاقي مورد مطالعه در مرحله گلدهي (83/1 كيلوگرم)، تقريباً يكسان مي‌‌باشد. اين امر نشان مي‌‌دهد كه زمان چرا بر نياز روزانه دام موثر است و لازم است نياز روزانه واحد دامي بر مبناي كيفيت علوفه مشخص شود. واژه‌‌هاي كليدي: مرتع، معادل واحد دامي (AUE)، گوسفند نژاد تركي قشقايي، استان فارس، كيفيت علوفه و نياز روزانه

Abstract Information on animal requirements for rangeland grazing capacity is essential. Therefore, weight and animal unit equivalent (AUE) of each animal should be determined independently. In this research, live weight of Torki Ghasghaei breed sheep grazing on rangelands of Fars Province was determined. For this purpose, two herds of Torki breed were selected. In each herd, 15 three-year-old ewes, 15 four-year-old ewes, 5 three-year-old rams and 5 four-year-old rams were selected. They were weighted two times including; at the time of grazing season in lowland and highland rangelands. In addition, 10 three-month-old lambs and 10 six-month-old lambs were selected in highland rangelands. According to the results, theweight of Torki Ghasghaei breed sheep was 49.32 ± 0.69kg. Therefore, animal unit equivalent (AUE) for ewes, rams and lambs were 0.98, 1.55 and 0.48, respectively. According to MAFF equation, 1984, daily metabolism energy requirement for maintenance condition by considering condition of rangelands and distances from watering points and plant density in lowland and highland rangelands was calculatedto be 9.42 and 10.10Mj. Dry matter requirement based on forage quality in vegetation stage in lowland (1.77 Kg) and in flowering stage in highland (1.83 Kg) rangelands were similar. These results show that the time of grazing is effective on daily requirement and it is necessity to determine animal requirement based on forage quality. Key words: Range, animal unit equivalent (AUE), Torki Ghasghaei breed sheep, forage quality, daily requirement.