همگرايي و واگرايي گفتمان هاي روحانيت مشروطه خواه وروشنفكري از مشروطه تا انقلاب اسلامي

The process of convergence and divergence between the constitutional clergy and intellectual discourses in Iran (Constitutional of the Islamic Revolution)

در جريان انقلاب مشروطه حداقل دو گفتمان فكري عمده يعني «گفتمان روحانيت مشروطه-خواه» و «گفتمان روشنفكري ايران» قابل شناسايي است كه با ايتلاف موقت اين دو گفتمان در مرحله اول بر استبداد پيروز مي شوند. تعامل اوليه اين دو در جريان انقلاب گونه اي خاص از مشروطه ي ايراني را به تصوير مي كشيد كه در جريان تحولات بعدي، اين تعامل تبديل به تقابل فكري اين دو جريان فكري شد كه در نهايت منجر به ناكامي در دست يابي به هدف هاي پيش-بيني شده ي اوليه بود. از اين رو پرسش اصلي پژوهش پيش رو اين است كه چرا پس از پيروزي انقلاب مشروطه تعامل ميان «گفتمان روحانيت مشروطه خواه» و «گفتمان روشنفكري ايران» به تقابل بدل گشت؟ پاسخ پرسش هاي مذكور با كاربست «نظريه گفتمان» روشن خواهد شد. به نظر مي رسد «گفتمان روشنفكري» در جريان انقلاب مشروطه با ارايه ي چهره اي نادرست از مشروطه ي غربي، سبب آشنايي نادرست علما با آن شد. اين مساله موجب همراهي «گفتمان روحانيت مشروطه خواه» با «گفتمان روشنفكري» شده، در نتيجه از انفعال تاريخي اش به درآمد و به طور جدي درگير مساله حكومت در دوره ي غيبت در جامعه ي شيعي گشت و اقدام به تاسيس نوعي الگوي مشروطه اسلامي كرد. اما ابتدا گفتمان روحانيون در تحقق الگوي اسلامي مزبور شكست خورد. وليكن گفتمان روحانيت با جذب دال هاي شناور جامعه، در جريان تحولات بعدي تا انقلاب اسلامي به طور پيشروانه اي يك گام به جلوتر نهاد و سنگ بناي ايجاد حكومت اسلامي را به منظور پاسداري از ارزش هاي اسلامي تحت زعامت مستقيم خود بر عهده گرفت.

we can find two discourses during the constitutional revolution in iran:"constitutional clergy" and discourse of intellectual, By temporary coaltion of these two discourses، they defeated the tyranny. During this political act، specific kind of iranian Constitutional appeared by the initial interaction between these two discourses ،which turned into alteraction during the next subsequents. this intelctual alteraction caused failure to reach primary goals. Thus،the key question is that: why the interaction between discourses of “constitutional clergy" And secular intellectuals became alteraction between them? By using "discourses theory" we can said: During the constitutional ،discourse of Intellectuals providing false face of western constitutional thought ، this declination caused Ulama having wrong conception with constitional thoght. It brought coalition between “constitutional clergy"and intellectuals discourse as historical result of this issue،clergy exit from the old passivity and involved with the problem of government and stateman in shia community in epoch of abssence. First the clergymen disscourse failed to achive the islamic pattern but as the next transformations coming by islamic revolution ،the floating signs accepted by this discours and started to moving ahed to constitute islamic government to defence islam and islamic orders.