طرح بهينه خاكريزهاي كنار رودخانه (گوره‌ها) به‌روش آناليز ريسك (مطالعه موردي رودخانه خشك شيراز)

Optimum Design of Levees by Risk Analysis Method (Case Study : Khoshk River of Shiraz)

در مقاله حاضر به بررسي يكي از روشهاي سازه‌اي كنترل سيل (گوره‌ها) پرداخته شد. به‌منظور تسريع بخشيدن در طراحي گوره‌ها، در اين مقاله يك روش بهينه‌سازي پيشنهاد شد كه مي‌تواند جايگزين مناسبي براي روشهاي معمول طراحي باشد. مزيت استفاده از روش بهينه‌سازي در اين است كه با يك بار حل مدل (يا چند بار به‌منظور تحليل‌هاي تكميلي) مي‌توان به گزينه بهينه رسيد و ديگر نيازي به بررسي گزينه‌هاي منفرد مختلف و متنوع نيست. به‌منظور بهينه‌سازي ابعاد گوره‌ها كه شامل ارتفاع گوره و فاصله گوره از كرانه رودخانه است، از تحليل سود- هزينه استفاده گرديد. مدل بهينه‌سازي حاصل، يك مدل غيرخطي است كه حل آن توسط نرم‌افزار لينگو 12 صورت گرفت. در اين تحقيق سيستم پيشنهادي كنترل سيلاب رودخانه خشك معالي‌آباد (تنگ سرخ) شيراز مورد بررسي قرار گرفت. با توجه به مطالعات انجام گرفته و در پي اجراي مدل، سيلاب با دوره بازگشت 20 ساله داراي بيشترين سود خالص سالانه بوده و به‌عنوان سيل طراحي انتخاب شد. همچنين مقادير به‌دست آمده براي ارتفاع گوره و فاصله آن از كرانه رودخانه به‌ترتيب برابر با 7/1 متر و 1/6 متر بود.

This paper has paid to review one of the structural flood control methods (levees). In order to speed up the design of levees, an optimization method has been proposed in this paper which can be a good alternative for the usual design methods. The advantage of using optimization method is that one can reach the optimal option by solving model for one time (or several times for further analysis) and there is no need to review various single options. Benefit-cost analysis has been used to optimize the dimensions of levee containing height of it and itʹs distance from the river bank. Obtained optimization model is a non-linear one that has been solved by LINGO 12 software. In this study, proposed system of flood control in dry Maali Abad river (TangeSorkh) of Shiraz has been studied. According to this studies and the execution of model, 20-year return period flood had the highest annual net benefit and was selected as the design flood. The obtained values for the height of levee and itʹs setback are respectively 1.7 and 6.1 meters.