عوامل مرتبط با اتخاذ رفتار سالم بر اساس الگوي اعتقاد بهداشتي در بيماران سلي استان اصفهان

Factors Related with Adopting Healthy Behaviors by Patients with Tuberculosis in Isfahan, Iran: Application of Health Belief Model

مقدمه: سل يك بيماري عفوني است كه در اثر مجموعه مايكوباكتريوم‌هاي سلي ايجاد مي‌شود. اين بيماري يكي از شايع‌ترين بيماري‌هاي عفوني بوده، كه شيوع آن تا حدي زيادي مرتبط با سبك زندگي افراد بيمار مي‌باشد. هدف از مطالعه حاضر بررسي عوامل مرتبط با اتخاذ رفتار سالم بر اساس الگوي اعتقاد بهداشتي در بيماران سلي بوده است. روش‌ها: مطالعه حاضر يك مطالعه مقطعي بود كه بر روي 196 نفر از بيماران سلي انجام شد. ابزار جمع‌آوري اطلاعات، پرسش‌نامه محقق ساخته‌اي با 47 گويه بود. Cronbach’s alpha پرسش‌نامه 9/73 تعيين شد. براي تعيين ارتباط بين سازه‌هاي مدل و اتخاذ رفتار سالم از آزمون همبستگي Pearson استفاده شد. يافته‌ها: ميانگين نمره اتخاذ رفتار سالم در بيماران سلي (8/13 ± 52/87) بود. آزمون همبستگي Pearson بين سازه‌هاي آگاهي (536/0 = r)، حساسيت درك شده (36/0 = r)، منافع درك شده (347/0 = r) و موانع درك شده (143/0- = r) و نمره اتخاذ رفتار سالم در سطح كمتر از پنج صدم ارتباط معني‌داري نشان داد. نتيجه‌گيري: رابطه مستقيمي بين سازه‌هاي آگاهي، حساسيت درك شده و منافع درك شده با اتخاذ رفتار سالم وجود داشت. نتايج مطالعه حاضر مي‌تواند مبنايي براي استفاده در مداخلات آموزشي باشد. نتايج فوق مربوط به نمونه مطالعه حاضر است و تعميم آن به گروه‌هاي ديگر با احتياط صورت گيرد.

Background: Tuberculosis is an infectious disease caused by Mycobacterium tuberculosis. It is one of the most common infectious diseases largely resulted from patientsʹ lifestyles. The purpose of the present study was to investigate factors related with adopting healthy behaviors by patients with tuberculosis based on health belief model. Methods: The present cross-sectional study was performed on 196 patients with tuberculosis. Data was collected using a 47-item self-designed questionnaire. Cronbachʹs alpha was used to assess the reliability of the questionnaire and it was calculated as 73.9. Pearson test was used to study the correlation between independent variables and adopting healthy behaviors. Findings: The mean score of adopting healthy behaviors by patients was 87.52 ± 13.8. Pearson correlation test indicated statistically significant relations between adopting healthy behaviors and scores of knowledge (P < 0.001; r = 0.536), perceived susceptibility (P < 0.001; r = 0.36), perceived benefits (P < 0.001; r = 0.347), and perceived barriers (P = 0.046; r = 0.143). Conclusion: Direct relationship exists between adopting healthy behaviors and scores of knowledge, perceived susceptibility, and perceived benefits. Although the results of this study can be the basis of educational interventions, any generalization should be performed cautiously.