بررسي ارتباط متقابل بين شاخص هاي تشخيص وضعيت مس در خون و كبد گاو

Interrelationship between the indices of copper status in blood and liver of cattle

چگونگي ارتباط متقابل بين شاخص هاي وضعيت مس در 136 راس گاو كشتار شده مورد ارزيابي قرار گرفت. مقادير مس پلاسما (µmol/L 5/14-5/5) و كبد ( mg/kgDM 1/189-7/19)، سطح سرولوپلاسمين پلاسما (mg/L 2/178-4/58) و فعاليت سوپراكسيد ديسموتاز گلبول هاي قرمز (EOSD) (U/mgHb 4/11-5/2) به ترتيب در 4/57، 6/34، 6/31 و 2/28 درصد از گاوهاي تحت مطالعه كمتر از حد طبيعي بود. در تمامي موارد، غلظت موليبدن پلاسما (µg/mL 5/14-10/0) و در 8/33 درصد از موارد، ميزان موليبدن كبد (mg/kgDM 4/11-0/5) بيش از حد طبيعي بود. از بين گاوهاي با غلظت پايين مس پلاسما، در 7/57 درصد از موارد همزمان فعاليت (U/mgHb) (EOSD 8/9-5/2) نيز كمتر از حد طبيعي بود. در 3/38 و 0/50 درصد از گاوهاي با مس كمتر از ميزان طبيعي در كبد، هم زمان سطح سرولوپلاسمين پلاسما ( mg/L 3/140-4/85) و فعاليت (U/mgHb ) (EOSD 2/9-5/2) نيز در محدوده كمبود بود. در تمام دام هاي با غلظت پايين مس و سرولوپلاسمين پلاسما و كبد و فعاليت پايين EOSD، غلظت موليبدن پلاسما به طور معني داري (0005/0 > P) بيش از آن در مقايسه با گاوهاي با عيار طبيعي پارامترهاي مذكور بود. تنها در 7/15 درصد از گاوهاي با فعاليت پايين EOSD ، سطوح سرلوپلاسمين در پلاسماي كمتر از طبيعي بود و فقط در 1 درصد از كل موارد تمام شاخص ها همزمان دچار كاستي بودند. در 5/38 درصد از گاوهاي با غلظت پايين مس پلاسما و 2/36 درصد از گاوهاي با مس پايين كبد، غلظت موليبدن كبد ( mg/kgDM 4/11-7/2) بيش محدوده طبيعي بود. تجزيه و تحليل داده ها حاكي از تداخل عمل پيچيده اي بين شاخص هاي وضعيت مس بوده و نشانگر اين است تنها با اتكا به يك يافته آزمايشگاهي نمي توان تخمين قابل اعتمادي از وضعيت مس در گاو به عمل آورد. با اين وجود، به نظر مي رسد كه ارزيابي همزمان غلظت مس پلاسما و فعاليت EOSD ممكن است راهكار عملي و مفيدي در برآورد وضعيت مس در گاو باشد.

The relationship between different indices of the copper deficiency was studied in 136 slaughtered male cattle ( < 2 years). Copper status has been detected as marginally deficient in 57.4, 36.4, 34.6, and 28.2% of cattle based on the copper concentrations in plasma (5.5-14.5 µmol/L) and liver (19.7-189.1 mg/kgDM), plasma ceruloplasmin levels (85.4 - 178.2 mg/L) and erythrocyte superoxide dismutase (ESOD) activity (2.5-11.4 U/mgHb), respectively. In all cattle, the range of the molybdenum concentrations in plasma (0.1-1.45 µg/mL) was higher than the normal levels; however, in 33.8% of samples the liver molybdenum content (5.0-11.4 mg/kgDM) was higher than the normal range. In 57.7% of cattle with low level of plasma copper concentrations, a low level of ESOD activities (2.5-9.8 U/mgHb) was detected. In 38.3 and 50.0% of cattle with low levels of liver copper (19.7-50.0 mg/kgDM), the plasma ceruloplasmin (85.4-140.3 mg/L) and ESOD (2.5-9.2 U/mgHb) was lower than the normal ranges. In all cattle with low levels of liver and plasma copper and lower levels of plasma ceruloplasmin and EOSD activity, plasma molybdenum concentrations were significantly (P < 0.0005) higher than to those with normal copper indices. Concurrent low levels of both EOSD activity and plasma cerlupasmin was only observed in 15.7% of cattle. Strikingly, only in 1% of the animals all indices were, simultaneously, lower than normal levels. In 38.5% of cattle with low level of plasma copper and 36.2% with low levels of liver copper, liver molybdenum (2.7-11.4 mg/kgDM) were higher than the normal ranges. In conclusion, complex relationship was observed between biomarkers of copper deficiency and it proved to be difficult to rely on only one index to interpret the copper status. Comparing various indices, it appears that assessment of plasma copper concentration accompanied by ESOD activity could provide a more practical and useful approach in evaluation of copper status in cattle.