بررسي علل اختلال رشد در كودكان 6 تا 12 ماهه تحت پوشش مراكز بهداشتي درماني شهر همدان بر اساس مدل اعتقاد بهداشتي

Investigating causes of the infants’ growth disorder (6-12 months) in Hamadan health centers based on Health Belief Model

مقدمه: شايع ترين سن ابتلا به اختلال رشد بدليل انتقال سريع از تغذيه انحصاري با شير مادر به مصرف ساير گروههاي مواد غذايي، 6 تا 12 ماهگي است. پژوهش حاضر با هدف تعيين عوامل موثر بر اختلال رشد كودكان 6 تا 12 ماهه در شهر همدان بر اساس مدل اعتقاد بهداشتي انجام گرفت. روش كار: در اين مطالعه توصيفي تحليلي از نوع مورد– شاهدي، 100 نفر از مادران داراي كودك دچار اختلال رشد (گروه مورد) و 100 مادر داراي كودك سالم (گروه شاهد) به روش نمونه گيري تصادفي از مراكز بهداشتي درماني شهر همدان انتخاب و توسط پرسشنامه خود ساخته، سازه هاي مدل اعتقاد بهداشتي و چك ليست عملكرد مادران اندازه گيري گرديد. داده‌ها با استفاده از نرم افزار آماري SPSS -16 و بهره گيري از آزمونهايIndependent T-Test ,Chi square ,One way Anova، آزمون ضريب همبستگي پيرسون و اسپيرمن مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. يافته ها: از بين متغير هاي دموگرافيك، رتبه تولد (04/0=p) و درآمد خانوار ( 004/0= (pبا اختلال رشد رابطه معني دار مستقيم داشت. ميانگين آگاهي مادران در رابطه با اختلال رشد كودكان در گروه شاهد پايين تر از گروه مورد بود (001/=p) در بين سازه هاي مدل نيز سازه شدت درك شده (01/0 =p)، منافع درك شده (022/0=p) و خود كارآمدي(01/0=p) دربين دوگروه تفاوت آماري معني داري داشت. نتيجه نهايي: بعد خانوار، درآمد، آگاهي مادران، شدت درك شده، منافع درك شده و خودكارآمدي با اختلال رشد كودكان رابطه دارد. لذا انجام مداخله آموزشي تنظيم خانواده جهت تنظيم بعد خانوار و افزايش آگاهي و خودكارآمدي مادران در زمينه نحوه تهيه غذاي كمكي توصيه مي گردد.

Background: Due to rapid transition from breast feeding to other food groups, failure to thrive is common among infants. The aim of this study was to determine the factors that cause failure to thrive in infants from 6 to 12 months based on Health Belief Model (HBM) in Hamadan. Methods: In this cross sectional case-control study, 100 mothers of infants with growth disorders as case group members and 100 mothers of healthy infants as control group members were selected randomly from Hamadan health centers. The subjects’ performance was measured by a questionnaire, HBMʹs constructs and a check list. Data was analyzed by SPSS software 16. Result: This study showed that birth rank (p =0.04) and family income (p=0.004) had direct relationships with growth disorder. The mean score of awareness about infants’ growth disorder in case group mothers was lower than control group members’ (P= 0.01). The study also demonstrated significant relationships between growth disorder and perceived severity (p=0.01), perceived benefits (p= 0.022) and self-efficacy (p= 0.01) Conclusion: Based on this study, Family size, family income, motherʹs awareness about growth disorder, perceived severity, perceived benefits and self-efficacy are associated with growth disorder in infants. So, family planning intervention to control family size and educational intervention to increase mothers’ self-efficacy and awareness about preparing supplementary food for their infants are recommended.