اثر تاريخ كاشت بر عملكرد كل و قابل فروش ارقام سيب‌زميني در خوزستان

Effect of Planting Date on Total and Marketable Yield of Potato Cultivars in Khuzestan Province in Iran

به منظور بررسي واكنش ارقام سيب‌زميني به تاريخ كاشت در استان خوزستان اين تحقيق به صورت كرت‌هاي خرد شده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار به مدت دو سال (91-1389) در ايستگاه تحقيقات كشاورزي بهبهان اجرا شد. تاريخ كاشت در چهار سطح شامل اول دي (ميانگين دماي هواي روزانه در سال اول و دوم آزمايش به ترتيب 16 و 1/14 درجه سانتي‌گراد)، يازدهم دي (ميانگين دماي هواي روزانه در هر دو سال آزمايش 5/16 درجه سانتي‌گراد)، بيست و يكم دي )ميانگين دماي هواي روزانه در سال اول و دوم آزمايش به ترتيب 10 و 3/17درجه سانتي‌گراد) و اول بهمن (ميانگين دماي هواي روزانه در سال اول و دوم آزمايش به ترتيب 5/11 و 4/4 درجه سانتي‌گراد) در كرت‌هاي اصلي و پنج رقم سيب‌زميني كوزيما، سانته، ساوالان، سانتانا و المرا در كرت‌هاي فرعي ارزيابي شدند. يك هفته قبل از برداشت اندام‌هاي هوايي قطع و غده‌ها در اواخر ارديبهشت برداشت شدند. طولاني‌ترين مدت زمان بين كاشت تا سبز شدن 50% (8/51 روز) به تاريخ كاشت اول دي مربوط بود و با به تاخير در تاريخ كاشت مدت زمان اين دوره كاهش يافت. اثر تاريخ كاشت بر عملكرد كل، عملكرد قابل فروش، اجزاي عملكرد و درصد ماده خشك غده معني‌دار نبود. بيشترين تعداد ساقه در بوته (34/3) و تعداد غده در بوته (15/7) به رقم كوزيما و حداكثر ميانگين وزن غده (64 گرم) به رقم سانتانا تعلق داشت. رقم ساوالان بيشترين درصد ماده خشك غده (3/22%) را داشت. اثر متقابل رقم × تاريخ كاشت بر عملكرد كل و قابل فروش غده معني‌دار بود. رقم ساوالان در بيشتر تاريخ‌هاي كاشت عملكرد قابل فروش بيشتري نسبت به سايرارقام داشت. باتوجه به نتايج اين پژوهش براي كشت زمستانه سيب‌زميني در استان خوزستان رقم ساوالان در تاريخ‌ كاشت اول بهمن توصيه مي‌شود.

A field experiment was carried out to determine the interactions of cultivar planting date on total and marketable yields of potato. cvs. Cosima, Sante, Savalan, Santana and Almera, were planted in four planting dates, 22 December )mean daily air temperature was 16 and 14.1 ?C in the first and second year of experiment, respectively), 01 January )mean daily air temperature was 16.5 ?C in both year of experiment), 11 January )mean daily air temperatures were 10 and 17.3 ?C in the first and second year of experiment, respectively) and 21 January )mean daily air temperature was 11.5 and 4.4 ?C in the first and second year of experiment, respectively) in two years (2009-2010 and 2010-2011) in Behbahan Agriculture Research Station, Khuzestan, Iran. A split-plot arrangement with four planting dates as main plots and five cultivars as sub plots in randomized block design with three replications was used. One week before harvesting haulms were defoliated. Tubers were harvestd in mid May. The longest duration period between planting date and 50% emergence (51.83 days) belonged to planting date of 22 December. By delaying planting date, days to 50% emergence decreased at 1% probability level. Effect of planting date on total and marketable yield, yield components and tuber dry matter (%) was not significant. Cosima produced the highest stem number plant-1 (3.34) and tuber number plant-1 (7.15). The highest tuber weight (64.04 g) and tuber dry matter (22.26%) belonged to Santana and Savalan, respectively. Planting date × cultivar interaction effect on total and marketable yield was significant. The marketable yield of Savalan was higher than the other cultivars in most of planting dates. Results of this experiment showed that planting of Savalan on 22 January is recommended for winter season potato planting in Khouzestan Province.