ارزيابي اثرات اقتصادي طرح تجهيز و نوسازي اراضي شاليزاري در روستاهاي بخش مركزي شهرستان صومعه سرا

The Evaluation of Economic Impact of Equipped – Renovated Rice Paddies in Villages of Central District of Soome-e Sara

بخش كشاورزي ايران عليرغم ميل به تجاري شدن و افزايش مكانيزاسيون در قياس با ديگر بخشهاي اقتصادي از شيوه توليد سنتي رنج ميبرد. كوچك بودن و پراكندگي قطعات، تعدد كرتها، نبود جاده‌هاي بين مزراع، نبود كانالهاي آبياري و عدم زهكشي مناسب موجب افزايش هزينه‌هاي توليد و در نتيجه عدم فعاليت و سرمايه‌گذاري در بخش كشاورزي شده است. دگرگوني و تغيير اساسي اين عرصه در گرو اجراي طرحي تحت عنوان "تجهيز و نوسازي اراضي شاليزاري" است و اين مطالعه به بررسي مساله در شهرستان صومعه سرا پرداخته است. روش تحقيق، توصيفي –تحليلي است و از روش ميداني بصورت مشاهده، مصاحبه و تكميل پرسشنامه براي ارزيابي اثرات اقتصادي، اثرات مكانيزاسيون و آزاد سازي نيروي انساني و تنوع بخشي به فعاليتها در طرح تجهيز و نوسازي اراضي شاليزاري در بخش مركزي شهرستان صومعه‌سرا استفاده شده است. با استفاده از جدول مورگان 376 پرسشنامه در بين كشاورزان تكميل و جمع‌آوري شد. پرسشنامه‌ها بعد از كُد گذاري و وارد كردن در محيط SPSS مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت، كه مهمترين نتايج آن عبارتند از: اجراي طرح تجهيز و نوسازي اراضي شاليزاري در روستاهاي داراي طرح موجب كاهش هزينه‌هاي توليد برنج، افزايش راندمان توليد و درآمد كشاورزان شده است ، نيروي انساني به كار رفته در مزارع داراي طرح كمتر از مزارع فاقد طرح است و كشاورزان در اين روستاها از تنوع شغلي بيشتري نسبت به روستاهاي فاقد طرح برخوردارند. همچنين از نظر تعداد كشاورزاني كه در اراضي داراي طرح كشت دوم انجام مي‌دهند از روستاهاي فاقد طرح كمتر است ولي سطح زيركشت در اراضي شاليزاري در كشت دوم در روستاهاي داراي طرح از روستاهاي فاقد طرح بيشتر است.

Iran’s agricultural sector comparing with the other economic sector suffers from subsistence method. Small farm size, scatter distribution of holdings, lack of an appropriate irrigation and drainage systems, and non-existence of roads between farms have led to increase in production costs and reluctance regarding agriculture activities and relevant investment. This in turn demands the implementation of equipped – renovated rice paddies plan. The study area is Soome-e Sara. Research method is based on analytical – descriptive method. This is followed by application of field work via observation, interview and filling the questionnaire in order to determine the economic impacts as well as the mechanization and its subsequent labor forces release as a result of implementation of the mentioned plan in the study area. Based on Morgan’s table, 376 questionnaires were distributed among the rural settler’s. This is followed by coding and SPSS analysis. This study suggests that the implementation of the mentioned plan has led to reduction in rice production costs, increase in efficiency and peasant incomes. It is further argued that needed labor force in new rice field is lower than the non-applied plan fields. Moreover, peasants possess job variation in new rice paddies as opposed to non-applied plan paddies. Furthermore, number of peasants deal with second round crop in new farms is more than the traditional one. However, the area under cultivation for second round crop in these villages which adopt the plan is more than the traditional one.