بازتاب استعمارستيزي در اشعار ملك‌الشعراي بهار و احمد صافي ‌نجفي

Reflection of Fight against Colonization in Malek-O-Shoara Bahar and Ahmad Safi Najafi

اوايل قرن بيستم براي اعراب دوران حساسي بود. آن‌ها هنوز از استبداد عثماني خلاصي نيافته بودند كه به استعمار خارجي گرفتار آمدند و به نحوي تحت‌الحمايه استعمارگران شدند. در اين ميان عراق، همچون برخي كشورها، مورد توجه دولت استعماري بريتانيا قرار گرفت. از آن پس جنبش‌ها، شورش‌ها، و اعتراض‌هايي در اين كشور عربي شكل گرفت، اما براي ملت ايران وضع به گونه‌اي ديگر بود. هر چند كه ايران مستعمره نبود، اما استعمارگران در آن به سبب موقعيت ويژه استراتژيكي و ذخاير زير‌زميني و همسايگي با شوروي سابق نفوذ فوق‌العاده زيادي داشتند. حضور استعمارگران در اين سرزمين‌ها موجب موضع‌گيري ملت مسلمان در مقابل رفتار ظالمانه آنان شد. قشرهاي مختلف مردم از سياست‌مدار گرفته تا روشن‌فكر در برابر آن‌ها واكنش نشان دادند. در اين ميان نقش شاعران آزاد‌انديش، به‌ويژه بهار و صافي نجفي، چشم‌گير بود. آن‌ها با اسلحه قلم و شعر وارد عرصه مبارزه شدند و باب جديدي در استعمار‌ستيزي گشودند. اين مقاله درصدد است چگونگي بازتاب استعمار‌ستيزي در اشعار اين دو شاعر را به شيوه تحليل محتوا تبيين كند.

The early twentieth century was a special era for Arabs. Because Arab countries still did not get rid of the Ottoman tyranny and at the same time, they were caught in a foreign colonization and became foreigner’s protégé. Among these countries, Iraq was of particular importance, so it was noticed by Britain colonial government. After that, some revolutions and movements were formed in the country and the protests escalated. Iran, however, had different situation. Although Iran was not a colony, colonizers had extra authority on it, because of its especial strategic situation and underground reserves and also neighboring former Soviet. The colonization of these lands made Muslims to protest against their cruelness. Different groups of people, ranging from politicians to intellectuals, reacted against them. At this time, some noble poets, especially Bahar and Safi Najafi, fight with colonization, using pens and poets as their weapons. In this paper, we used context analysis approach to investigate their methods in fighting colonization.