آشنايي‏زدايي زباني در آثار دولت‏آبادي (با تكيه بر دو اثر داستاني با شبيرو و عقيل عقيل)

Linguistic Defamiliarization in Dolatabadiʹʹs Work (Based on His Two Stories: Bashabiroo and Aqil Aqil)

از‌ جمله نظريات محوري فرماليسم، كه توجه بسياري را به ‌خود جلب كرد، «آشنايي‏زدايي» در ادبيات است. آشنايي‌زدايي رسالت هنر بيگانه‏سازي مفاهيم آشنا و به‌دست‌دادن ادراك نو از اين مفاهيم با كنار‌زدن حجاب عادت از مقابل ديدگان است. آشنايي‏زدايي در ادبيات، در مقام يكي از مظاهر هنر، در سطوح متفاوت و از‌ جمله در سطح زبان صورت مي‏گيرد. زبان‏شناسان شيوه‏هاي بيگانه‏سازي در زبان را به‌مثابه يكي از عناصر صوري متن تبيين و طبقه‏بندي كرده‏اند. با تامل بر زبان داستاني دولت‏آبادي درمي‏يابيم كه اين آشنايي‏زدايي تا چه اندازه در شكل‌دادن به فرم مطلوب و متناسب با مضمون داستان اهميت دارد. از سويي اين پژوهش بازنگري مختصري است بر تعاريف و تقسيم‏بندي‏هايي كه تاكنون براي شيوه‏هاي گوناگون آشنايي‏زدايي در سطح زبان صورت گرفته است.

One of the main ideas of formalism which has drawn great attention is defamiliarization in literature. The mission of art is to defimaliarize the familiar concepts and provide a new perception through removing the veil of habit from eyes. In literature and as one of the manifestations of art, defamiliarization takes place at various levels including the language level. Linguists have explained and classified defamiliarization within the language as one of the formal elements of the text. Reflecting upon the language of Dolatabadiʹs stories, we will find that how such a defamiliarization is important in shaping the desired form which may be suitable for the content of the story. This study is, on the other hand, a brief review of definitions and classifications provided as far for various ways of defamiliarization at the language level.