شناسايي ماده آلوجيبريك اسيد در پوشينه گياه Aeluropus littoralis و تاثير آن بر جوانه زني در سطوح مختلف شوري

Identification of Allogibberelic acid in glume of Aeluropus littoralis and its effect on seed germination under salinity stress

به دست آوردن اطلاعات از گياهان مقاوم به شوري لازمه مديريت اكوسيستم هاي مناطق خشك و نيمه خشك است. Aeluropus littoralis با نام فارسي بوني از خويشاوندان وحشي و بومي گندم است كه از مدت ها پيش، از نظر ارزش مرتعداري و ويژگي هاي فيزيولوژيك مورد توجه بوده است. بيشتر گونه هاي اين جنس شورپسند بوده كه در خاك هاي شور مي تواند چراگاه مناسب ايجاد كند. بررسي هاي متعددي در مورد اثر شوري بر روي جوانه زني گياهان هالوفيت صورت گرفته، اما اغلب اين پژوهش ها تنها تاثير نمك را بر روي جوانه زني و رشد گياه بررسي كرده اند و تاكنون تحقيقي در رابطه با تاثير پوشينه بذور و شناسايي تركيبات آن بر روي جوانه زني در سطوح مختلف شوري صورت نگرفته است. از اين رو به‌منظور درك مكانيسم طبيعي جوانه زني در اين گياه و نيز تاثير پوشش بذر بر ميزان جوانه زني در سطوح مختلف شوري، آزمايشي در شرايط شوري ناشي از كلرورسديم براي بذور با پوشينه و بدون پوشينه (لخت)، در قالب آزمايش فاكتوريل كاملاً تصادفي در 3 تكرار صورت گرفت. در اين آزمايش شوري در شش سطح (50، 100، 150، 200، 300 و 400 ميلي‌مولار) و عامل نوع بذر در 2 سطح (با پوشينه و بدون پوشينه) اعمال شد. نتايج آزمايش نشان داد كه با افزايش تنش شوري در بذرهاي با پوشينه و بدون پوشينه پارامترهاي جوانه زني كاهش پيدا مي كند و اين كاهش در بذرهاي بدون پوشينه بيشتر از بذرهاي با پوشينه بود. اثر متقابل شوري در پوشينه نيز در سطح احتمال 5 درصد معني دار شد. پيش‌بيني هاي اوليه حاكي از وجود ماده-اي موثر و تاثير آن بر ميزان جوانه زني در پوشينه بذور بود، بنابراين به منظور شناسايي تركيبات موثر بر ميزان جوانه زني، عصاره متانولي از پوشينه بذور تهيه شد. نتايج تجزيه GC-MS نشان داد كه ماده آلوجيبريك اسيد كه يكي از مشتقات فيتوهورمون GA3 است در پوشينه بذرها وجو دارد، ازاين رو اين ماده به عنوان يك عامل مهّم در تفاوت جوانه زني در بذرهاي با پوشينه و لخت در غلظت هاي مختلف شوري در نظر گرفته شد.

Salinity resistant plants are important biotic components of arid and semi arid ecosystems. Aeluropus littoralis is recognized a valuable rangeland plant. Most species of genus Aeluropus are considered halophyte species. Several studies have been done to investigate effects of salinity on halophyte seed germination but there is limited literatures on effect of seed glume compounds on germination at different levels of salinity. Therefore, to understand the mechanism of germination in Aeluropus littoralis and also to find the effect of seed coat on germination rate at different concentrations of salinity, an experiment was done in complete randomized factorial design with three replications. For this purpose, six salinity levels (50, 100, 150, 200, 300 and 400 mM) and two seed coat conditions (with glume and without glume) were applied. The results showed that increase salinity levels leads to decrease in germination properties in both seed coat conditions.Seed without glumewas affected more than glume ones. The salinity-glume intraction was also significant at 5 % probability. The result of chemical analysis of methanol extract of glumes through GC-MS, revealed the existence of allogibberelic acid,a derivative of GA3 phytohormon in glumes. This compound was considered as an important factor for germination differences between glume-containing and without glume seeds under different salt treatments.