تحليل عملكرد چشم‌اندازهاي مرتعي با استفاده از داده‌هاي سنجنده TM (مطالعه موردي: مراتع منطقه سُه، اصفهان)

Analysing the functionality of rangeland landscapes using TM sensor data (Case study: Soh region, Isfahan, Iran)

توانايي اكوسيستم مرتعي در حفظ يا از دست دادن منابع حياتي مانند آب، خاك و مواد آلي بستگي به عملكرد چشم انداز و وضعيت پوشش گياهي مرتع وابسته است. در اين تحقيق با استفاده از يك مطالعه موردي و به كمك تصاوير ماهواره‌اي در مراتع منطقه سُه اصفهان، امكان كاربرد «شاخص نشت جهت دار پوشش گياهي» (CDLI) در ارزيابي عملكرد مراتع مناطق استپي ايران بررسي شد. اين شاخص با استفاده از شاخص گياهي PD54 و باندهاي سبز و قرمز داده‌هاي ماهواره لندست TM مربوط به سال 2009 محاسبه شد. مقدار عددي اين شاخص بين عدد صفر براي مراتع با عملكرد بالا و عدد يك در مراتع با عملكرد ضعيف متغير است. نتايج مطالعه نشان داد مقدار 79/0 اين شاخص در قسمت‌هاي مختلف منطقه مطالعاتي، نشان‌دهنده خروج منابع (نشت) از اكوسيستم مرتع است. اين نتيجه با درصد به نسبت كم تاج پوشش گياهي منطقه (اغلب كمتر از 20 درصد) كه منجر به عدم حفظ منابع در مرتع شده است مطابقت دارد. بررسي آماري همچنين نشان داد كه ضريب تبيين بين شاخص محاسبه شده و شاخص گياهي در سطح 95 درصد معني دار است. مطابق يافته هاي تحقيق حاضر، اين شاخص مي‌تواند به‌عنوان مكمل روش هاي ميداني در تعيين و ارزيابي عملكرد چشم‌اندازهاي كم شيب مرتعي ايران مورد استفاده قرار گيرد.

Functionality of rangeland landscape determines the ability of ecosystem to conserve or lose vital resources such as water, soil and organic matter. Therefore, the functionality of rangeland is highly related to its vegetation cover. This study aimed to analyse the applicability of a Cover Directional Leakiness Index, CDLI, in rangeland functionality assessment of a Steppe zone, using satellite imagery in a case study in Soh region, Isfahan, Iran. This index was calculated based on a spectral index called Perpendicular Distance vegetation index, PD54, using green and red bands of Landsat TM 2009 data. The CDLI varies from 0 to 1 where a studied site is fully functional versus fully dysfunctional, respectively. The calculated CDLI for the study area was about 0.79 which indicates low functionality as its low plant cover percentage ( < 20%) can not capture and conserve resources. Statistical analysis also showed that relationships between CDLI and vegetation cover index was significant at the 95% confidence level. According to the results, the CDLI index can be used as a supplementary tool to field methods for determining and assessing the functionality of Iran’s low-relief rangeland landscapes.