تعيين الگوي عوامل بازدارنده از مشاركت در فعاليت‌هاي ورزشي كاركنان بيمارستان‌هاي آموزشي شهر اصفهان بر اساس مدل سلسله مراتبي اوقات فراغت

Factors Inhibiting Physical Activity among the Personnel of Isfahan Educational Hospitals Based on Leisure Time Hierarchical Model

مقدمه: رابطه بين اوقات فراغت و كار از ديرباز مورد توجه بوده است. از آن به عنوان عاملي در جهت ايجاد انگيزه شغلي و رضايت‌مندي در كاركنان ياد مي‌شود. در اين راستا نياز كاركنان در محيط‌هاي كاري ويژه مثل بيمارستان‌ها به خاطر وجود تنيدگي شغلي و فشارهاي كاري، بيش از بيش احساس مي‌شود. از اين رو توجه به اوقات فراغت و برنامه‌ريزي دقيق آن با تاكيد بر فعاليت‌هاي جسماني، عاملي در جهت شادابي روحي و آمادگي جسماني كاركنان است. اين امر زمينه را براي ارايه خدمات بهتر از سوي بيمارستان‌ها فراهم مي‌كند. هدف از پژوهش حاضر، تعيين الگوي عوامل بازدارنده از مشاركت در فعاليت‌هاي ورزشي در اوقات فراغت كاركنان بيمارستان‌هاي آموزشي شهر اصفهان با استفاده از مدل سلسله مراتبي بود. روش‌ها: پژوهش حاضر از دسته مطالعات توصيفي بودكه به صورت مقطعي و پيمايشي اجرا شد. جامعه آماري در اين پژوهش، كليه كاركنان شاغل در بخش‌هاي مختلف بيمارستان‌هاي آموزشي تحت پوشش دانشگاه علوم پزشكي اصفهان بود. نمونه مورد مطالعه از طريق نمونه‌گيري خوشه‌اي چند مرحله‌اي همراه با طبقه‌بندي متناسب با حجم طبقات انتخاب شد. كل حجم نمونه مورد نياز براي انجام اين پژوهش بر اساس روش Krejcie و Morgan 345 نفر تعيين گرديد. اطلاعات مورد نياز از طريق پرسش‌نامه‌اي كه در اختيار شركت‌كنندگان قرار گرفت، جمع‌آوري گرديد. در اين پژوهش، تجزيه و تحليل داده‌ها با استفاده از روش‌هاي آمار توصيفي و تحليل عاملي اكتشافي صورت گرفت. يافته‌ها: در اين پژوهش، ترتيب و توالي عوامل سه‌گانه فردي، بين فردي و ساختاري تابع مدل سلسله مراتبي عوامل بازدارنده براي پرداختن به فعاليت‌هاي ورزشي در اوقات فراغت به دست نيامد. به ترتيب عوامل ساختاري، عوامل فردي و در نهايت عوامل بين فردي به لحاظ اولويت قرار گرفتند. در عوامل ساختاري عوامل‌ اقتصادي بيشترين نقش را در عدم مشاركت در فعاليت‌هاي ورزشي ايفا نمودند. نتيجه‌گيري: جهت افزايش مشاركت كاركنان بيمارستان‌ها در فعاليت‌هاي ورزشي در اوقات فراغت، مديران بيمارستان‌ها مي‌بايست علاوه بر تلاش براي تعديل و به حداقل رساندن عوامل بازدارنده، با فرهنگ‌سازي و ايجاد بستري مناسب براي مشاركت كليه كاركنان بيمارستان‌ها در فعاليت‌هاي ورزشي، سلامت جسماني و رواني كاركنان را بهبود و بهره‌وري آنان را افزايش دهند.

Abstract Background: The relationship between leisure time and work time has long been considered as an important factor in creating job motivation and job satisfaction. Leisure time physical activity can promote mental and physical health among personnel working in stressful atmospheres, including hospitals. Therefore, this study aimed to examine the factors inhibiting leisure time physical activity among the personnel of Isfahan educational hospitals. Methods: The present descriptive cross-sectional included 345 people randomly selected by multistage cluster stratified random sampling from the personnel of educational hospitals in Isfahan, Iran. Data was collected by a questionnaire. Descriptive statistics and explanatory factor analysis were used for analyzing data. Findings: The results demonstrated the sequence of personal, interpersonal and structural functions of the hierarchical model as inhibiting factors for leisure time physical activity. Structural, personal and interpersonal factors were respectively the most important factors. Among structural factors, economic factors were the main inhibiting factors for participating in leisure time physical activity. Conclusion: According to our results, hospital managers must try to decrease inhibiting, especially structural, factors. They should pay attention to demographic and professional characteristics of their personnel in decision-making in order to have more energetic and highly productive workforce.