بررسي سبك زندگي ارتقا دهنده سلامت و رابطه آن با كيفيت زندگي در دانشجويان مقطع كارشناسي دانشكده بهداشت دانشگاه علوم پزشكي اصفهان

The Relation between Health-Promoting Lifestyle and Quality of Life

مقدمه: سبك زندگي ارتقا دهنده سلامت جز معطوف به ارتقاي سلامت از سبك زندگي است كه داراي شش بعد "فعاليت جسماني"، "تغذيه"، "مسووليت‌پذيري در مقابل سلامت"، "رشد روحي"، "روابط بين فردي" و "مديريت استرس" مي‌باشد. اين سبك زندگي علاوه بر تداوم و تقويت سطح سلامت و رفاه باعث احساس رضايت، اقناع شخصي و خود شكوفايي مي‌شود. با عنايت به اهميت چگونگي تاثير رفتار جديد بر "كيفيت زندگي" به عنوان يك عامل انگيزشي براي شروع رفتار و ادامه آن، اين مطالعه به بررسي رابطه و ميزان تاثير اين سبك زندگي و ابعاد آن پرداخت. روش‌ها: اين مطالعه، يك بررسي توصيفي- تحليلي بود كه با روش سرشماري از دانشجويان مقطع كارشناسي دانشكده بهداشت دانشگاه علوم پزشكي اصفهان در سال 1389 انجام شد. سبك زندگي ارتقا دهنده سلامت با استفاده از پرسش‌نامه استاندارد Health promotion lifestyle profile2 و كيفيت زندگي با استفاده از ابزار سنجش كيفيت كلي زندگي از نسخه فارسي پرسش‌نامه استاندارد QLQ-C30 كه توسط دكتر منتظري و همكاران به فارسي ترجمه شده است و روايي و پايايي آن مورد بررسي و تاييد قرار گرفته است، اندازه‌گيري شد. جهت تجزيه و تحليل داده‌ها از آزمون‌هاي آماري توصيفي و استنباطي استفاده گرديد. يافته‌ها: ميانگين سني شركت كنندگان 12/21 سال و 3/54 درصد از آن‌ها خانم بوده، 100 درصد آنان مجرد بودند. از ميان شش بعد رفتارهاي ارتقا دهنده سلامت، "رشد روحي" و "مسووليت‌پذيري" به ترتيب با ميانگين‌هاي 224/2 ± 01/22 و 31/2 ± 20 بيشترين و "فعاليت جسماني" با ميانگين 9/2 ± 58/17 كمترين امتياز را به خود اختصاص دادند. كيفيت زندگي عمومي 7/40 درصد از دانشجويان خوب بود و تنها 8/19 درصد از آن‌ها داراي كيفيت زندگي عمومي متوسط بودند. بيشترين فراواني مربوط به كيفيت زندگي مرتبط با سلامت خيلي خوب (6/58 درصد) و كمترين فراواني مربوط به عالي بود (9 درصد). در اين مطالعه بين وضعيت تغذيه، فعاليت جسماني، مسووليت‌پذيري در مورد سلامت خود، روابط بين فردي و رشد روحي و جنس ارتباط آماري معني‌داري مشاهده نشد، اما بين مديريت استرس و جنس دانشجويان ارتباط آماري معني‌داري وجود داشت (05/0 = P). به علاوه بين كيفيت زندگي عمومي دانشجويان و وضعيت تغذيه، فعاليت جسماني، مسووليت‌پذيري در مورد سلامت خود و مديريت استرس آن‌ها ارتباط آماري معني‌داري وجود نداشت، اما بين كيفيت زندگي عمومي و رشد روحي دانشجويان ارتباط آماري معني‌دار وجود داشت. همچنين بين كيفيت زندگي مرتبط با سلامت و تغذيه، فعاليت جسماني، روابط بين فردي دانشجويان و رشد روحي ارتباط آماري معني‌دار وجود نداشت، اما بين كيفيت زندگي مرتبط با سلامت و مديريت استرس در دانشجويان ارتباط آماري معني‌دار وجود داشت. نتيجه‌گيري: كيفيت زندگي عمومي اكثريت دانشجويان خوب بود و تنها 8/19 درصد از آن‌ها داراي كيفيت زندگي عمومي متوسط بودند. با توجه به ميزان فراواني مربوط به كيفيت زندگي مرتبط با سلامت خيلي خوب (6/58 درصد) و اين كه كمترين ميزان فراواني مربوط به عالي به دست آمد (9 درصد)، اين امر شاهدي بر كيفيت زندگي مناسب دانشجويان تحت مطالعه مي‌باشد. اتخاذ سبك زندگي ارتقا دهنده سلامت و ابعاد "رشد روحي" و "مديريت استرس" حداقل در گروه دانشجويان با كيفيت كلي زندگي رابطه معني‌دار داشتند.

Abstract Background: Health promoting lifestyle (HPL) consists of six aspects including physical activity, nutrition, health responsibility, spiritual growth, interpersonal relations and stress management. This lifestyle promotes health and welfare, induces satisfaction, self-persuasion and self-improvement. Therefore, this study aimed to determine the relation between health-promoting lifestyle behaviors and quality of life among undergraduate students at School of Health, Isfahan University of Medical Sciences, Iran. Methods: This cross-sectional study was conducted on undergraduate students at School of Health, Isfahan University of Medical Sciences. A census sample of 81 subjects completed a survey questionnaire. Health Promoting Lifestyle Profile 2 was used in order to measure health promoting lifestyle behavior. Quality of life was measured the Farsi version of QLQ-C30 questionnaire whose validity and reliability have been confirmed before. Data analysis was performed using descriptive and inferential statistical tests in SPSS. Findings: Mean age of participants was 21.12 years. In addition, 54.3% of the subjects were female and 45.7% were male. Spiritual growth and physical activity were respectively the most and least common subscales of HPL practiced. General quality of life of the majority of cases was good (40.7%). The highest and lowest frequencies of health-related quality of life belonged to very good (58.6%) and excellent (9%) scores, respectively. Except for stress management (P = 0.05), there were no significant relations between HPL aspects and gender. Female students performed self-care behaviors and relaxation techniques more than male students. Although spiritual growth was significantly related with general quality of life (P = 0.006), no significant differences were found between other subscales of HPL and general quality of life. In addition, health-related quality of life was significantly related only with stress management (P = 0.03). Conclusion: According to our findings, the majority of students had good general quality of life since 58.6% scored very well and 9% scored excellent in health-related quality of life. Finally, our findings showed that HPL, spiritual growth and stress management were positively related with global quality of life.