بررسي ارتباط برخي فاكتورهاي جمعي تشناختي (دموگرافيك) با سن يايسگي

The Relation between Demographic Characteristics and Age of

مقدمه: با توجه به عوارض جسمي، روحي و رواني يايسگي‌هاي زودرس و ديررس لازم است عوامل موثر بر زمان يايسگي به خصوص فاكتورهاي اقتصادي- اجتماعي شناخته شوند. از آن جايي كه سلامت خانواده در وهله اول منوط به سلامت مادران است و اين پديده در زنان اتفاق مي‌افتد، از اين رو هدف مطالعه حاضر تعيين سن يايسگي و فاكتورهاي اجتماعي مرتبط با آن در شهر زاهدان بود. روش‌ها: در اين مطالعه مقطعي تعداد 500 زن يايسه شهر زاهدان در سال 86 از 23 مركز بهداشتي- درماني و 15 پايگاه بهداشتي انتخاب و بررسي شدند. نمونه‌گيري از كنار مراكز شروع شد و تا تكميل تعداد 13 نمونه مورد نياز در هر مركز و با در نظر گرفتن معيارهاي ورود به مطالعه ادامه يافت. اطلاعات با استفاده از مصاحبه جمع‌آوري شد و توسط آزمون ANOVA و روش تجزيه به مولفه‌هاي اصلي (Principal component analysis يا PCA) و در نهايت با آناليز رگرسيون خطي چندگانه مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته‌ها: در اين مطالعه متوسط سن يايسگي 3/6 ± 3/47 و ميانه سن يايسگي 48 سال به دست آمد. متوسط سن يايسگي در زنان تا به حال ازدواج نكرده (6/44 سال، 04/0 = P)، سطح درامد پايين (3/45 سال، 043/0 = P)، با طبقه اقتصادي- اجتماعي پايين (2/45 سال، 048/0 = P) و مصرف‌كننده دخانيات (8/45 سال، 039/0 = P) به طور معني‌داري پايين‌تر از سايرين بود. نتيجه‌گيري: علاوه بر نقش ژنتيك و فاكتورهاي قاعدگي توليد مثلي، فاكتورهاي اقتصادي- اجتماعي نيز مي‌توانند در سن يايسگي موثر باشند. به دليل ارتباط اين پديده با بيماري‌ها، اختلالات، عوارض و ميزان مرگ و مير زنان، بايد به عنوان يك مساله اپيدميولوژيك در جوامع، مورد توجه بيشتر قرار گيرد و از زودرس بودن آن تا حد امكان جلوگيري شود.

Abstract Background: Early and late menopauses result in various physical and mental complications. On the other hand, family health primarily depends on mothersʹ health. Therefore, the present study aimed to determine the social factors related to age of natural menopause in Zahedan, Iran. Methods: This cross-sectional study was carried out on 300 menopausal women in Zahedan, Iran during 2008. Subjects were randomly selected from 38 health centers. The sampling was started from a random point near each health center continued until 13 appropriate individuals were selected from every center. The data were collected by interviews with women. Data analysis was conducted in SPSS using independent t-test, analysis of variance (ANOVA), and principal component analysis. Findings: This study showed mean ± SD and median age of menopause as 47.3 ± 6.3 and 48 years, respectively. The socioeconomic and menstrual-reproductive factors that were significantly related to early mean age of menopause were celibacy (44.6 years, P = 0.04), low income level (45.3 years, P = 0.043), low social class (45.2 years, P = 0.048), and smoking (45.8 years, P = 0.039). Conclusion: In addition to genetic and menstrual-reproductive factors, social factors especially socioeconomic factors can also affect the age of natural menopause. Since of menopause is related with some diseases, complications and mortality among women, this phenomenon should be noticed as an epidemiological issue in societies and early menopause should be prevented.