تبيين نقش خودكارآمدي (Self-efficacy) در خودمراقبتي بيماران مبتلا به ديابت

The Role of Self-Efficacy in Self-Care among Diabetic Patients

مقدمه: بيماري ديابت از جمله بيماري‌هاي مزمن و به نسبت شايع در جهان است كه ظرف 20 سال گذشته تعداد مبتلايان به آن در دنيا هفت برابر شده است و در صورت تداوم روند فعلي، با افزايش سالانه 7 ميليون نفر به جمعيت اين بيماران، تا سال 2030، اين تعداد به 350 ميليون نفر مي‌رسد. تا كنون عوامل غير قابل تعديل مختلفي در خودمراقبتي اين بيماري جهت كنترل بيماري و پيشگيري از عوارض زودرس و ديررس آن بررسي شده است. اين مطالعه سعي داشت نقش خودكارآمدي را به عنوان عاملي قابل تعديل در خودمراقبتي بيماران مبتلا به ديابت تبيين نمايد. روش‌ها: اين مطالعه، مروري (Narrative Review) بود. با استفاده از بانك‌هاي اطلاعاتي و موتورهاي جستجوي علمي نظير PubMed، ProQuest، SCOPUS و Elsevier و واژه‌هاي كليدي «ديابت»، «خودمراقبتي» و «خودكارآمدي»، مقالات با طراحي‌هاي مقطعي، كوهورت، كارآزمايي باليني و نيز مرور سيستماتيك انتخاب شدند. همچنين مقالات فارسي با استفاده از بانك‌هاي اطلاعاتي IRANMEDEX، MEDLIB و نيز جستجو در سايت‌هاي مجلات علمي- پژوهشي داخلي انتخاب شدند. بازه زماني مقالات مورد استفاده از سال 1990 تا پايان سال 2011 ميلادي بود. يافته‌ها: نه تنها شرايط خودمراقبتي در بيماران مبتلا به ديابت مطلوب نمي‌باشد، بلكه نتايج مطالعات بررسي شده حاكي از آن بود كه وضعيت خودكارآمدي نيز در اين بيماران پايين است. همچنين يافته‌هاي مطالعات بررسي شده نشان دادند كه بين خودكارآمدي و خودمراقبتي در اين بيماران همبستگي مثبتي وجود دارد، به طوري كه اين سازه مي‌تواند قابليت پيش‌بيني كنندگي رفتار مراقبت از خود را داشته باشد. نتيجه‌گيري: در روند كنترل بيماري ديابت، خودمراقبتي اهميت فراوان دارد. خودكارآمدي به طور مستقيم از طريق انتظارات كارآمدي، موجب انگيزه براي رفتار ارتقا دهنده سلامتي مي‌شود، همچنين به طور غير مستقيم از طريق موانع درك شده و تعيين ميزان تعهد يا ثبات قدم براي ادامه پيگيري نقشه عمل، انگيزه را تحت تاثير قرار مي‌دهد. بنابراين در فرايند تغيير رفتار خودمراقبتي، ارتقاي خودكارآمدي بسيار حايز اهميت است.

Abstract Background: Diabetes is one of the chronic and prevalent diseases in the world. The number of diabetic patients has increased 7 times during the last 20 years. If the current trend continues, there will be 350 million diabetics in 2030. It means that 7 million people will be patients annually. Up to now, different unadjustable factors have been monitored in self-care for diabetes to manage and prevent its early and late side effects. This research was conducted to evaluate the role of self-efficacy as a determinant agent in self-care of diabetic patients. Methods: This narrative review study used various databases and search engines such as PubMed, ProQuest, Scopus, and Elsevier. Diabetes, self-care, and self-efficacy were searched as keywords and cross-sectional, cohort, clinical trial, and systematic reviews were included. Iranian databases, such as IranMedex and MedLib, and different articles from domestic research and scientific magazines were selected. The studies were only included if they were published during 1990-2011. Results: Both self-care and self-efficacy were at low levels among diabetic patients. The findings of the evaluated studies proved a direct relation between self-efficacy and self-care in the patients. Therefore, self-efficacy can well predict self-care behaviors. Conclusion: Self-care has a significant role in controlling diabetes. Self-efficacy can directly motivate patients toward health promoting behaviors through efficacy expectations. It also indirectly affects motivation through perceived barriers and determining commitment or stability for following the function map. Therefore, self-efficacy is very important in changing the process of self-care behaviors.