ارزيابي آلودگي ميكروبي آب ميوه‌هاي دست‌ساز (غيرپاستوريزه) هويج و طالبي

Determination of Microbial Contamination of Handmade Unpasteurized Carrot and Cantaloupe Juices in Juice Shops, Gorgan, Iran

مقدمه: در ايران فروش آب ميوه‌هاي غير پاستوريزه كه به روش دستي تهيه مي‌شود، رايج است. از آنجايي كه در تهيه و توزيع اين فرآورده‌ها موازين بهداشتي به طور كامل رعايت نمي‌گردد، احتمال بروز عفونت‌هاي غذايي افزايش مي‌يابد. هدف اين مطالعه، ارزيابي آلودگي ميكروبي آب ميوه‌هاي دست‌ساز بود. روش‌ها: اين مطالعه توصيفي- مقطعي در نيمه اول سال 1388 انجام گرفت. تعداد 100 نمونه آب هويج و آب طالبي به صورت تصادفي از مراكز فروش شهر گرگان جمع‌آوري و با رعايت استاندارد، به آزمايشگاه مواد غذايي منتقل گرديدند و از نظر انتروباكترياسه و اشرشياكلي آزمون شدند. داده‌ها پس از جمع‌آوري با استفاده از نرم‌افزار آماري SPSS آناليز گرديد. يافته‌ها: ميزان آلودگي نمونه‌هاي آب هويج به انتروباكترياسه و اشرشياكلي به ترتيب برابر 29 و 17 درصد و ميزان آلودگي نمونه‌هاي آب طالبي به انتروباكترياسه و اشرشياكلي به ترتيب 12 و 7 درصد بود. از كل 100 نمونه 33 درصد نمونه قابليت مصرف نداشتند كه سهم نمونه‌هاي آب هويج وآب طالبي به ترتيب 42 و 24 درصد بود. نتيجه‌گيري: منبع اصلي آلودگي ميكروبي مراكز تهيه و توزيع آب ميوه، عدم رعايت مقررات گندزدايي ميوه‌ها و عدم شست‌وشوي صحيح ظروف توليد و نگه‌داري آب ميوه‌ها بود. آموزش كارگران اين مراكز براي كاهش ميزان آلودگي ضروري است.

Abstract Background: Selling unpasteurized fruit juices is common in Iran. Since health standards are not met in preparation and distribution of these products, food infections may increase. The objective of this study was to assess microbial contamination of handmade fruit juices in Gorgan, Iran. Methods: This cross-sectional study was conducted in the first half of 2009. Overall, 100 carrot and cantaloupe juice samples were collected randomly from all traditional fruit juice shops in Gorgan. The samples were then transferred to food laboratory under sterile conditions. They were examined subsequently for Escherichia coli and Enterobacteriaceae. The results were analyzed with SPSS. Findings: The contamination levels of carrot juice samples with Enterobacteriaceae and Escherichia coli were 29% and 17%, respectively. The contamination levels of cantaloupe juice samples with Enterobacteriaceae and Escherichia coli were 12% and 7%, respectively. From all 100 samples, about 33% (42% of carrot juice samples and 24% of cantaloupe juice samples) were not usable. Conclusion: The main sources of microbial contamination in handmade fruit juice production and distribution centers were lack of proper fruit disinfection and inappropriate washing of containers. Therefore, the workers of such shops need to be educated.