تبيين مصرف سيگار در بين دانشجويان دانشگاه علوم پزشكي گلستان بر اساس مدل بزنف

Explaining Smoking among Students at Golestan University of Medical Sciences Based on BASNEF Model

مقدمه: سالانه حداقل 5/4 ميليون نفر در دنيا بر اثر استعمال سيگار و بيماري‌هاي ناشي از مصرف آن جان خود را از دست مي‌دهند. الگوي بزنف يكي از الگوهاي جامع مطالعه رفتار است. اين مطالعه با هدف تبيين وضعيت مصرف سيگار بر اساس سازه‌هاي الگوي بزنف، در بين دانشجويان سيگاري مقيم خوابگاه‌هاي دانشگاه علوم پزشكي صورت گرفت. روش‌ها: در اين مطالعه توصيفي از نوع مقطعي، تعداد 78 دانشجوي سيگاري به روش گلوله برفي در بهار سال 1390 وارد مطالعه شدند. ابزار گرد‌آوري داده‌ها پرسش‌نامه محقق ساخته‌اي بود كه بر اساس سازه‌هاي الگوي بزنف تهيه شده بود. داده‌ها از طريق آمار توصيفي به كمك آزمون‌هاي Independent t-test و ANOVA مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته‌ها: هم‌اتاقي سيگاري (2/46 درصد) و دوستان سيگاري (41 درصد) از مهم‌ترين هنجارهاي انتزاعي مصرف سيگار بودند. دسترسي آسان (1/73 درصد)، سهولت مصرف (9/67 درصد) و ارزاني قيمت (8/62 درصد) از مهم‌ترين عوامل قادرساز بودند. در سازه نگرش، 8/30 درصد نگرش منفي، 6/43 درصد نگرش خنثي و 6/25 درصد نگرش مثبت به مصرف سيگار داشتند. نتيجه‌گيري: هنجارهاي انتزاعي و عوامل قادرساز از مهم‌ترين عوامل موثر در مصرف سيگار مي‌باشند. بنابراين بايد در برنامه‌هاي ترك سيگار و پيش‌گيري از آن به اهميت اين عوامل توجه ويژه‌اي مبذول شود.

Abstract Background: Smoking and its related diseases account for annual death of 4 million people around the world. Beliefs, attitude, subjective norms, enabling factors (BASNEF) model is considered as one of the comprehensive models of behavior study. The aim of the current study was to explain smoking among students living in dormitories of Golestan University of Medical Sciences based on BASNEF model Methods: In a cross-sectional study, 78 students were recruited through snowball sampling in spring 2011. Data collection instrument was a researcher-designed questionnaire based on the BASNEF model. Data was analyzed by descriptive statistics along with independent-t test and analysis of variance (ANOVA). Findings: Smoker roommates (46.2%) and friends (41%) were the most important subjective norms. Easy accessibility (73.1%), easy consumption (67.9%), and cheapness (62.8%) were the most important enabling factors of smoking. In attitude construct, while 30.8% had negative attitudes, 43.6% and 25.6% had respectively neutral and favorable attitudes toward smoking. Conclusion: Subjective norms and enabling factors are the most important factors in smoking. These factors should be considered in smoking cessation and prevention programs and interventions.