پديد آورندگان :
حاجيان نژاد، مهدي نويسنده , , گودرزي، بابك نويسنده مربي، دانشگاه علوم پزشكي هرمزگان، بندرعباس، ايران. , , طاهري، انسيه نويسنده , , وحيد دستجردي ، مرضيه نويسنده ,
كليدواژه :
زاينده‌رود , آب زيرزميني , آلكيل بنزن سولفونات خطي (LAS) , سورفاكتانت
چكيده فارسي :
مقدمه: سورفاكتانت‌ها تركيبات شيميايي آلي هستند كه به علت كاهش كشش سطحي آب موجب افزايش قدرت پاك‌كنندگي آب مي‌شوند. (Linear alkyl benzene sulphonate) LAS از دسته سورفاكتانت‌هاي آنيوني است كه در منابع آب‌هاي سطحي مي‌توانند مشكلات زيست محيطي، به خصوص پديده اتريفيكاسيون را به وجود آورند. هدف اين مطالعه تعيين غلظت LAS در رودخانه زاينده‌رود حد فاصل سد چم‌آسمان تا پل زيار، تعيين ارتباط بين LAS با ساير پارامترهاي اندازه‌گيري شده ](Chemical oxygen demand (COD، (Biochemical oxygen demand (BOD5، pH، Electrical conductivity (EC)و فسفر[ و تاثيرپذيري چاه‌ها از آب رودخانه بود.
روش‌ها: جهت اندازه‌گيري مقدار LAS و ديگر پارامترهاي مورد نظر، نمونه‌ها از رودخانه زاينده‌رود، چاه‌هاي اطراف زاينده‌رود و تصفيه‌خانه جنوب اصفهان جمع‌آوري شدند. EC، دما و pH توسط دستگاه پورتابل YSI) يا Youth Service International) و LAS، COD و فسفر توسط دستگاه اسپكتروفتومتر و BOD5 به روش وينكلر تعيين شد.
يافته‌ها: نتايج مطالعه نشان مي‌دهد كه در رودخانه غلظت LAS، COD، BOD5، EC و فسفر به ترتيب 114/0-025/0، 41-2/5، 3/17-4/2، 913-284 و 32/1-025/0 mg/l در چاه‌ها 056/0-009/0، 14-1، 4/3-7/0، 2230-408 و 517/0-019/0 mg/l بود. غلظت LAS در ورودي و خروجي تصفيه‌خانه فاضلاب جنوب به ترتيب عبارت از 52/5 و 076/0 mg/l بودند. همچنين رابطه همبستگي Pearson نشان داد كه بين غلظت LAS، BOD5 و غلظت فسفر رابطه مستقيم و بين تمامي پارامترها و فاصله چاه‌ها از رودخانه رابطه عكس وجود داشت.
نتيجه‌گيري: شهر اصفهان و تصفيه‌خانه فاضلاب جنوب اين شهر بيشترين تاثير را در افزايش غلظت LAS رودخانه زاينده‌رود داشت. كارايي حذف LAS در تصفيه‌خانه فاضلاب جنوب بالاتر از 98 درصد بود و غلظت پارامترهاي اندازه‌گيري شده در فصل پاييز به طور معني‌داري بيشتر از فصل تابستان است.
چكيده لاتين :
Abstract
Background: Surfactants are organic compounds that increase the cleaning power of water due to decreased surface tension. Linear alkyl benzene sulphonate (LAS) belongs to anionic surfactants that can cause environmental problems, especially eutrophication in surface water. The aim of this study was to measure LAS in Zayandehrood River, 8 wells located around the river, and at the entry and exit of water treatment plant (WTP) located in south of Isfahan, Iran.
Methods: In order to survey the concentration of LAS and other parameters, samples were taken from Zayandehrood River, wells around the river and the southern WTP of Isfahan. Temperature, electrical conductivity (EC), and pH were measured by a portable device (YSI). Phosphorus (P), LAS, and chemical oxygen demand (COD) were measured by a spectrophotometer. Biochemical oxygen demand (BOD5) was measured by Winkler method. T-test, Pearsonʹs correlation, and Duncanʹs test were used for statistical analyses in this study.
Findings: Our results indicated that in Zayandehrood River, concentrations of LAS, COD, BOD5, EC, and P were 0.025-0.114 mg/l, 5.2-41 mg/l, 2.4-17.3 mg/l, 284-913 mg/l, and 0.025-1.32 mg/l, respectively. The corresponding values in the wells around the rivers were 0.009-0.056 mg/l, 1-14 mg/l, 0.7-3.4 mg/l, 408-2230 mg/l, and 0.019-0.517 mg/l. In addition, concentrations of LAS in wastewater influent and effluent from the southern WTP of Isfahan were 5.52 mg/l and 0.076 mg/l, respectively. Pearsonʹs correlation test showed a direct correlation between LAS, BOD5, and P concentrations. However, there was an inverse correlation between these parameters and distance of well from the river.
Conclusion: Our results indicated that the city of Isfahan and the WTP in south of Isfahan have the greatest impact on LAS concentration in Zayandehrood River. The effectiveness of Isfahan WTP in removing LAS is greater than 98%, but concentration of the measured parameters in fall are significantly higher than in summer.
