بررسي تطبيقي رابطه آموزه لطف با اختيار انسان از ديدگاه اماميه و كاتوليك

A Comparative Study of the Relationship between the Doctrine of Grace and Manʹʹs Choice from the View of Imamiyyah and Catholic Sect

از موضوع‌هاي مشترك قابل بررسي ميان اماميه و مسيحيت كاتوليك، ضرورت «فيض» يا «لطف» خداوند براي دستيابي انسان به سعادت و نجات است. در اين راستا دو مذهب به اصل لطف خداوند توجه كامل دارند، اما طرحي كه از آن ارايه مي‌كنند، كاملاً متفاوت است؛ به‌‌گونه‌اي‌كه اماميه در ضمن طرحِ قاعده لطف، بر اختيار و اراده آزاد انسان براي رسيدن به رستگاري تاكيد مي‌ورزد، اما آيين كاتوليك در راستاي طرح همه‌جانبه حمايت از آموزه فيض، بر ضعف و ناتواني اراده انسان، كه بر اثر گناه نخستين سقوط كرده، براي رسيدن به سعادت تاكيد مي‌كند، و عامل تعيين‌كننده در امر نجات را فيض خداوند مي‌دانند. مقاله پيش‌روي با رويكرد نظري و اسنادي تلاش مي‌كند رابطه اصل «لطف» با «اختيار» انسان را در مذهب اماميه و آيين كاتوليك به روش تطبيقي واكاوي كند، و در ادامه نتايج اصلي بيان شوند. مهم‌ترين نتيجه به‌دست‌آمده آن است كه جز اخيرِ علت‌ تامه اعمال ارادي انسان از نگاه اماميه، «اختيار» و از ديدگاه كاتوليك، «فيض» الهي است.

One of the common researchable issues between Imamiyyah and Catholic Christianity is the necessity of divine "grace" or "effluence" for man to achieve felicity and salvation. In this regard, these two sects pay complete attention to the principle of Godʹs grace, with, no doubt, different presentations. While proposing the principle of grace, Imamiyyah emphasizes on manʹs choice and free will to achieve felicity. On the contrary, Catholic sect, along with an all-comprehensive scheme of the doctrine of grace, emphasizes on the weakness of manʹs will- who has descended due to the Original Sin- with regard to achieving felicity, and holds that divine effluence is the decisive factor in salvation. Using a theoretical-documentary approach, the present paper seeks to comparatively reanalyze the relationship between the principle of "grace" and manʹs "choice" from the view of Imamiyyah and Catholic sects. The most important research finding is that the last element of perfect cause of manʹs volitional acts is "choice" and " divine "grace" from the view of Imamiyyah and Catholic sects, respectively.