بررسي و مقايسه نگرش مادران مراجعه‌كننده به مراكز بهداشتي- درماني شهري اردبيل و بوكان نسبت به واكسيناسيون

Evaluation and comparison of the attitudes of mothers with children under one year referred to urban health centers in Ardebil and Boukan toward vaccination, 2009*

مقدمه: ايمن‌سازي موثرترين و مقرون به صرفه‌ترين وسيله در دسترس براي ترقي و پيشرفت بهداشت و سلامتي كودكان است. ايمن‌سازي در شيرخواران و كودكان كه در مقابل اين گونه بيماري‌ها حساس‌تر و با عدم تكامل سيستم ايمني مواجه هستند، نقش مهم‌تري ايفا مي‌كند. اين مطالعه با هدف بررسي ارزيابي‌هاي نگرشي مادران از واكسيناسيون كودكان زير يك سال در قالب دو جز از مدل اعتقاد بهداشتي (حساسيت و شدت درك شده) در سال 1388 صورت گرفت. روش‌ها: در اين مطالعه مقطعي تعداد 350 نفر مادران داراي كودك زير يك سال مراجعه‌كننده به مراكز بهداشتي درماني شهرستان اردبيل و شهرستان بوكان به روش خوشه‌اي وارد مطالعه شدند. براي جمع‌آوري داده‌ها از پرسش‌نامه‌اي مشتمل بر 20 سوال در 3 قسمت اطلاعات دموگرافيك، ارزيابي حساسيت و شدت درك شده مادر استفاده شد. داده‌ها، با استفاده از نرم‌افزار آماري 17SPSS و آزمون‌هاي آماري كمي و كيفي مورد تجزيه تحليل قرار گرفتند. يافته‌ها: نتايج مطالعه نشان دادند كه ميانگين سني در مادران شركت‌كننده در مطالعه 26 سال است. 90 درصد مادران اثربخشي واكسن را بسيار زياد ذكر كردند و 7 درصد مادران عقيده داشتند كه واكسن‌ها بي‌اثر يا كم اثر هستند. ادراك مادران در رابطه با اين جمله كه «كودك من همانند ساير كودكان در مقابل بيماري‌ها حساس است» سنجيده شد كه اكثريت مادران (3/58 درصد) مخالف اين موضوع بودند. اكثريت مادران (9/70 درصد) موافق اين جمله بودند كه «واكسن براي كودكان ضعيف مناسب‌تر است» و در اين ادراك بين مادران اختلاف معني‌داري نيز مشاهده شد (001/0 = P). نتيجه‌گيري: نگرش والدين نسبت به واكسيناسيون به طور كلي مساعد است اما مشاوره در مورد نياز به واكسن و اطلاعات مرتبط با آن‌ها در مورد واكسن‌هاي در حال اجرا ضروري است. بايد تلاش‌هاي بيشتري براي آموزش پدر و مادر در موارد منع مصرف واقعي و غير واقعي انجام گيرد.

Abstract Background: Having a very sensitive and non-developed immune system, immunization seems to be the most effective and most economical means available for health promotion in children and infants. This study evaluated the attitudes of mothers towards the vaccination of children under one year. It measured two components of the health belief model (perceived susceptibility and perceived severity) in 2009. Methods: This cross-sectional study used cluster sampling to include 350 mothers with children under one year who referred to health centers in the cities of Ardebil and Boukan. For data collection a questionnaire consisting of 20 questions, divided into three parts of demographic information, perceived susceptibility, and perceived severity, was used. Qualitative and quantitative analyses of the data were performed in SPSS-17. Findings: The results showed that the mean age of mothers in the study was 26 years. 90% of mothers mentioned the vaccines as highly effective, and 7% believed that vaccinations were ineffective. Perception of mothers in connection with the sentence "My child is as sensitive against diseases as other children." was measured and the majority of mothers (58.3%) disagreed. Most mothers (70.9%) agreed that "Vaccines are more suitable for weaker children. A significant difference (P = 0.001) was also observed among mothers. Conclusion: Parental attitudes toward vaccination were favorable in general. But offering advice and information about the importance of vaccines is essential. More efforts should be done to educate parents about real and unreal contraindications.