درآمدي بر نظريه نهضتهاي بسيجي بر مبناي پيام كاريزماتيك

An Introduction to the Theory of Mobilizational (Basiji) Movements on the Basis of a Charismatic Message

حركتهاي اجتماعي و جهادي در سطح جهان با انگيزه‌هاي گوناگون و بر مبناي اصول متفاوتي شكل مي‌گيرند و در نظريه‌هاي تبيين گوناگوني تفسير مي‌شوند. تبيين نظريه‌هاي ارايه شده به وسيله انديشمندان در خصوص اين حركتها، نشان مي‌دهد كه جامعيت لازم در آنها وجود ندارد؛ زيرا بيش از هر چيز، نگاهي منطقه‌اي دارند و هيچ كدام در سطح كلان، بيانگر وجوه متفاوت حركتهاي اجتماعي نيستند و نمي‌توانند در سطح جهاني قيامها و اعتراضهاي قهرآميز و غير قهرآميز مردمي را توضيح دهند. با چنين رويكردي، تبيين نظريات امام خميني(ره) در ايجاد انقلاب اسلامي و به وجود آمدن نهضتهاي آزادي‌بخش در سطح جهان بر مبناي بسيج مردمي بر اساس پيامهاي كاريزماتيكي كه از اسلام نشيت گرفته است، الگويي را ارايه مي‌كند كه ضمن در بر گيرندگي بسياري از وجوه مندرج در ديگر نظريات، مي‌تواند ارايه‌كننده شاخصهاي نويني باشد كه بتوان بر اساس آنها، نهضتهاي بسيجي را بر مبناي پيام كاريزماتيك شكل داد. كاريزماتيك بودن پيامهايي چون: عدالت‌طلبي، ظلم‌ستيزي، آزادي‌خواهي حكومت مستضعفان و پيامهايي از اين دست، آن‌چنان جذّابيت فراگير و كارامدي دارند كه مي‌توانند جايگزين بسيار مناسبي براي رهبري كاريزماتيك در جنبشهايي باشند كه بر مبناي فطرت انسانها عليه استيلاي سلطه و ظلم شكل مي‌گيرد. اين نوشتار به بررسي اين نظريه جديد در حوزه تبيين حركتهاي اجتماعي پرداخته است.

Insurgency and Jihadi movements throughout the world take shape based on different principles and motivations, and are interpreted through different explanatory theories. The way these movements have been explained by thinkers indicate that they lack the integrity they should have, for, above all, they have a regional way of looking at things, and that neither explain the miscellaneous faces of social movements on a macro level, nor can they explain the coercive and the non-coercive public protests and uprisings on a worldwide scale. With such an approach, that Imam Khomeini’s theories have gone a long way toward establishing the Islamic Republic of Iran, and that liberation movements worldwide have occurred in the form of public mobilization on the basis of the charismatic messages that have originated from Islam provides a model. This model, while covering many elements cited in other theories, can present modern measures so Basiji movements can be shaped on the basis of a charismatic message. The charismaticness of messages such as seeking justice, combating oppression, love of freedom, the governance of the oppressed and the like are so widely attractive and effective that can be convenient substitutes for charismatic leadership in movements that are formed on the basis of the human nature against domination and oppression. This writing has addressed this new theory in the area of explaining social movements.