بازنمايي هويت ديني در سينماي پس از انقلاب اسلامي

Representation of Religious Identity in Iranian Cinema after Islamic Revolution

مقاله پيش رو كوششي است كه با در نظر گرفتن سه مولفه اساسي (خدا، فرد دين‌دار و دين‌داري) و با توجه به نظريه هويت و نظريه بازتابندگي آنتوني گيدنز انجام شده است. سينما نيز به عنوان يكي از اثرگذارترين ابزارهاي رسانه اي در جهان معاصر، متن اصلي اين بازنمايي است. سوال اصلي، توجه به چگونگي بازنمايي هويت ديني در سينماي پس از انقلاب است. هدف از اين مقاله، توصيف چگونگي بازنمايي هويت ديني (سنتي/ بازتابنده) در سينماي ايران است. روش تحقيق نيز مبتني بر تحليل‌محتواي كيفي است و جامعه آماري، كليه فيلم‌هاي سينمايي پس از انقلاب است كه تاكيدي مستقيم يا غيرمستقيم به مولفه‌هاي هويت ديني داشته اند كه تعداد 20 فيلم به‌عنوان نمونه و در مصاحبه با صاحب‌نظران سينمايي و به‌صورت هدفمند و غيرتصادفي استخراج شده است. نتايج به دست آمده حاكي از حضور قطعي مولفه هاي هويت ديني در سينماي ايران است كه در طول سه دهه پس از انقلاب از قالب سنتي به قالب بازتابنده منتقل شده است و اين نتايج با تغييرهاي اجتماعي و سياسي سال‌هاي پس از انقلاب همخواني دارد.

This article tries to analyze representation of religious identity in Iranian cinema. The main question is that how religious identity is represented in Iranian cinema. Using qualitative content analysis, his research is done, and the statistical community for this research is post- revolutionary Iranian movies. Therefore, 20 movies are chosen and analyzed. To choose these movies, some interviews are conducted with specialists in Iranian cinema. The result of this research shows that Iranian cinema during the years after revolution has moved from traditional religiousness toward reflexive religiousness. This change is comparable with the social changes after revolution in Iran.