بررسي نقوش جانوري سفالينه هاي كهن شهر گرگان(جرجان) در دوران اسلامي

Study of Animal Motifs of Ancient Potteries of Gurgan City (Jurjan) During Islamic Period

نقش مايه ها در هنر ايران حامل مفاهيم و مضامين مورد توجه مردم اعصار گوناگون بود هاند و تداوم در طراحي آن ها، تغييرات تصويري هر دوره را آشكار مي سازد. يكي از مهم ترين نقوشي كه همواره در ايران مورد توجه بوده و حتي با تغيير آيين نيز استفاده از آن ادامه يافته، آرايه هاي جانوري است كه در غالب هنرهاي مختلف مصور گرديده است. هدف پژوهش حاضر بررسي نقوش جانوري سفالينه هاي كهن شهر گرگان و تبيين تغييرات طراحي اين دسته از نقوش در حد فاصل قرون اوليه اسامي تا پايان قرن هفتم هجري است. نتايج نشا نگر آن است كه كيفيت ترسيم و طراحي نقوش جانوري گرگان، در ابتدا ادامه برخي سنت هاي هنري ايران باستان بوده كه با مضامين اسامي پيوند خورده است.اين امر خصوصاً در نوع پرداخت به جزييات مشهود است. اما با گذشت زمان و نزديك تر شدن به سده هاي مياني، اين سن تهاي تصويري، دس تخوش تغييرات محسوسي از بعد طراحي و نحوه تزيين شده است.

Motifs of Iranian art have always been a symbol of considered concepts and themes of people from different eras, and continuity in their design, reveals figurative changes of each period. Animal drawing, visualized in different types of art, was one of the most important motifs in Iranian art which has always drawn attention to itself and its utilization has not been stopped even after religious revolutions. Present study deals with animal drawings of ancient Gurgan’s potteries and represents the variations of their designs during 1st A. H to 7th A. H. Results show that the quality of drawing and designing of Gurgan’s animal motifs was initially the continuation of some of the artistic cultures of ancient Iran which has been bound to Islamic contents. This is more evident through the type of addressing the details. But as time passes and get closer to medial centuries, these cultural drawings, experienced considerable changes from designing and decorating techniques points of views.