نوسنگي و نوسنگي شدن در سرزمين هاي پَستِ شرق مازندران بر اساس بررسي هاي باستانشناختي

Neolithic and Neolithization of the Eastern Mazandaran Lowlands: Based on New Archaeological Surveys

دامنه‌هاي شمالي رشته كوه‌هاي البرز به نواحي پَست و جلگه‌اي منتهي به درياي مازندران محدود مي‌گردند. بر اساس كاوش‌هاي باستان‌شناختي گذشته كه در ناحيه شرق مازندران در محوطه‌هايي نظير غارهاي: هوتو، كمربند، كميشان و التپه صورت گرفته بود مواد فرهنگي دوران فراپارينه‌سنگي و نوسنگي به‌دست آمد. اين پژوهش‌ها و اطلاعات به‌دست آمده از كاوش‌ها و بررسي‌هاي باستان‌شناختي ياد شده در شرق مازندران در شمال ايران اطلاعات پايه براي انجام اين پژوهش است. هم‌راه با اطلاعات توصيفي و پايه از تاريخچه باستان‌شناسي نيز براي تبين پژوهش‌ها استفاده شده است. بررسي سيستماتيك باستان‌شناختي اخير (1391) كه توسط يكي از نگارندگان (حسين رمضان‌پور) در اين ناحيه انجام شد به شناسايي شواهد باستان‌شناختي از دوران نوسنگي منتج شد. هدف از اين پژوهش مطالعه نوسنگي و نوسنگي شدن در شمال البرز به‌خصوص سرزمين‌هاي پَست شهرستان‌هاي نكا و بهشهر است. در بيان چگونگي و تحليل فرآيند نوسنگي شدن از ويژگي‌هاي زمين‌شناختي، جغرافيا و مطالعات نوسانات درياي مازندران در ده‌هزار سال گذشته استفاده شده است. بر اساس بررسي‌هاي باستان‌شناختي اخير و با استفاده از داده‌هاي زمين‌شناسي و جغرافيايي نحوه مكان‌گزيني استقرارهاي نوسنگي در سرزمين‌هاي پَست شمال البرز ارتباط معني داري با استقرارهاي فراپارينه‌سنگي در دامنه‌ها و غارها دارد. به عبارت ديگر فرض كلي اين پژوهش اين است كه غارهاي: هوتو، كمربند، التپه و كميشان به‌عنوان هسته و منشا گرايش به نوسنگي و نوسنگي شدن در منطقه بوده است.

The Northern slopes of Alborz Mountains have limited to the lowlands in between Mountains and Caspian Sea. According to previous archaeological excavations in Eastern Mazandaran carried out on some sites such as Hotu, Belt and Ali tappe caves, the recovered material were attributed to the Paleolithic and Neolithic era. These researches were the main idea to write current article on the Neolithic of the region; along with given data, the basic descriptive information of the history of archaeological studies in Northern Iran have used clarifying the current research. The last archaeological systematic survey was carried out leading to identify some Neolithic sites and other archaeological evidences. The reason of this research was the clarification of Neolithic period and Neolithization process of Northern Alborz especially Behshahr – Neka zone. Aiming to analyze the Neolithic and the Neolithization process of the region, the geological and geographical information and the Caspian Sea fluctuations over recent 10000 years were used. According to the recent archaeological surveys and the geographical and geological information, the settlement pattern and positioning of the Neolithic sites have been noticed; thus, it has been concluded that there could be some direct relation between the Epi-Paleolithic and the Neolithic sites of the region. In other word, the general hypothesis of the research was mainly based on the idea that the Houto, Kamar band, Ali Tappeh and Komishan caves were the main cores of the Neolithization process and Neolithic of the Northern Iran.