بررسي اثر عمق كاشت و نوع پوشش بذر بر استقرار نهال Quercus brantii Lindl. در فارس

Investigation on effect of sowing depth and seed cover on seedling establishment of Quercus brantii Lindl. at Fars province

به‌منظور تعيين مناسب‌ترين عمق كاشت و نوع پوشش بذر گونه‌ بلوط ايراني، آزمايشي بصورت فاكتوريل در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي در چهار تكرار و طي دو سال اجرا شد. فاكتور اول عمق كاشت بذر در شش سطح (صفر، 5/2، 5، 5/7، 10 و 5/12 سانتي‌متر) و فاكتور دوم پوشش روي بذر‌ها در سه سطح )خاك معمولي جنگل (شاهد)، خاك مخلوط با 20 درصد كود حيواني پوسيده و خاك مخلوط با 50 درصد كود حيواني پوسيده در عرصه جنگلهاي بلوط منطقه كامفيروز اجرا گرديد. معيارهايي از رشد شامل درصد زنده‌ماني، طول و وزن تر و خشك اندام هوايي و زميني گياه پس از استقرار، اندازه‌گيري شد. نتيجه تجزيه و تحليل دادهها با نرم‌افزار SASنشان داد كه اثر سال، نوع پوشش و عمق كاشت بر درصد زنده‌ماني(يا سبز شدن) بذر در سطح يك درصد معني‌دار بود. ميانگين سبز شدن بذر در سال اول و دوم به‌ترتيب 7/32 و 5/40 درصد (در دو گروه آماري) بدست آمد. با افزايش كود دامي درصد سبز شدن افزايش يافت و از 8/33 درصد در خاك جنگلي به 7/40 درصد در كود دامي 50 درصد رسيد. بالاترين ميزان سبز شدن بذر در عمق‌هاي كشت 5/2، 5/5 و 5/7 سانتيمتر 7/47، 3/49 و 6/51 درصد بدست آمد كه در يك گروه آماري قرار داشتند و كمترين ميزان سبز شدن به ميزان 1/10 درصد در عمق كشت صفر بدست آمد. رويهمرفته در طول زمان اجراي آزمايش، بيشترين طول ساقه و ريشه نهال مستقر شده به‌ترتيب 8/11 و 3/80 سانتيمتر و بيشترين وزن خشك اندام هوايي و زميني به‌ترتيب 8/4 و 4/3 گرم بدست آمد. واژه هاي كليدي: بلوط ايراني، زنده‌ماني، طول اندام هوايي و زميني، وزن خشك اندام هوايي و زميني

In order to identify the best sowing depth and seed cover of Quercus brantii Lindl., a trial was conducted at Kamfirouz Oak Experimental Station in Fars province of Iran at two year period, using Factorial statistical method and experimental design of Randomized Complete Blocks at four replicates. The first factor was depth of seed sowing at six levels (0.0, 2.5, 5.0, 7.5 and 12.5 cm) and the second factor was seed cover at three levels (ordinary forest soil or control treatment, mixture of ordinary soil and 20% manure, and mixture of ordinary soil and 50% manure). The measured characteristics of established oak seedlings consisted of: survival, root and shoot length and shoot and root wet and dry weight. Data analysis was performed, using Variance Analysis and Duncan test and applying SAS software. The results showed that effects of year, seed cover and sowing depth on survival were significant (p < 0.01). Average seedling survival at first and second year of trial was 32.7 and 40.5 %, respectively. Increased amount of manure in seed cover material increased survival significantly and it increased from 33.8 % in ordinary soil to 40.7 % in soil and 50 % manure mixture. Greatest percentage of survival at 2.5, 5.5 and 7.5 cm sowing depth was 47.7, 49.3 and 51.6 cm, respectively, whereas the lowest rate (10.1 %) belonged to zero sowing depth. Overall, the highest rate of shoot length, root length, shoot dry weight and root dry weight were 11.8 cm, 80.3 cm, 4.8 g and 3.4 g, respectively. Key words: Quercus brantii, Sowing depth, Survival, shoot and root length and dry weight