بررسي شبكه دسترسي در بافت‌هاي فرسوده شهري (مورد مطالعه: محله فرحزاد تهران)

Analyzing the Access Network in Worn-out urban textures (Case study: Farahzad in Tehran)

شبكه‌هاي دسترسي يكي از تاثيرگذارترين عوامل بر ايجاد ساختار و استخوان‌بندي اصلي شهرهاست كه در طول تاريخ در بازه‌هاي زماني خاص و به‌علت تغيير نيازهاي ساكنان، نيازمند روزآمدي و تطابق با شرايط زماني و مكاني خود بوده است. در صورت ساماندهي شبكه دسترسي به‌عنوان شاه‌راه‌هاي حياتي شهر، بافت شهري قادر به ادامه حيات خود بوده و امكان رشد و توسعه هرچه بيشتر شهر را فراهم مي‌كند. بي‌شك يكي از مهم‌ترين معضلات بافت‌هاي فرسوده شهري، ناكارآمدي شبكه ارتباطي است. معابر كم‌عرض، درهم تنيده، غيرهندسي و ناهماهنگ با نيازهاي دسترسي، افزون بر اين‌كه آمدوشد و دسترسي به بافت را براي ساكنان دشوار مي‌سازد، تامين خدمات و تاسيسات شهري را نيز با دشواري روبه‌رو مي‌كند. باتوجه به نقش انكارناپذير شبكه ارتباطي در بازطراحي و ساماندهي بافت‌هاي فرسوده شهري؛ ارايه و تدوين هرگونه طرح در اين راستا نيازمند به‌كارگيري و رعايت اصول و قواعد طراحي شبكه ارتباطي ازجمله ميزان نفوذپذيري كالبدي و بصري، سلسله مراتب معابر شهري، مقاطع طولي و عرضي مناسب و ... است. مقاله حاضر به‌دنبال ارايه چارچوبي مناسب براي اصلاح شبكه معابر شهري در بافت‌هاي فرسوده براي تسريع عمل نوسازي و بازگرداندن حيات شهري در اين مكان‌هاست. نتايج اين مطالعه نشان داد كه بافت روستا- شهري فرحزاد به‌علت ارگانيك‌بودن، عرض كم معابر، عدم رعايت سلسله مراتب عملكردي، دسترسي‌هاي فراوان، تداخل حركت سواره و پياده، شيب زياد و استفاده از شبكه راه‌ها، موجب افزايش زمان دسترسي ساكنان و كاربران بافت به خدمات شهري شده است و اين معضلات در زمان پيك ترافيك موجب كاهش كارايي شبكه ارتباطي فرحزادي مي‌شود.

Access networks are one of the most influential factors in structure of cities, which need to be renovated and adapted due to their time and place, as their inhabitants’ needs change by time. If the access networks are well organized as vital city arteries, the whole structure of city will be able to continue its life and will facilitate rapid development and growth of city. Otherwise the city will be put in wear and deterioration. Undoubtedly, one of the most important problems in the context of rusty urban is the access networks’ inefficiency. Narrow, interwoven, non-geometric pathways which are inconsistent with access needs, in addition to making the traffic and access to the fabric of city difficult, pose a difficulty to provision of civil services and facilities. Regarding the undeniable role of communication networking in designing and organizing the rusty texture, proposing and developing any plan in this project requires application of rules and principles of communication network designing, including the physical and visual permeability, urban streets hierarchy, longitudinal and transverse sections efficiency, etc. This paper aims to propose an adequate framework in order to reform urban road network in worn-out urban textures to accelerate renovation of urban life in them. To gain this purpose, presenting basic concepts and pattern requirements, correlation between communication network reforming and accelerating renovation in worn-out urban textures is discussed. Considering the case will lead to some suggestions to improve pathways network in current texture.