بررسي تاثير آبياري ناقص ريشه و كم‌آبياري معمولي بر بهره‌وري آب و عملكرد و اجزاي عملكرد گياه ذرت

Effect of Partial Root-zone Drying and Deficit Irrigation on Yield and Yield Components of Maize

مسيله بحران آب در سال‌هاي اخير و مصرف بيش از 70 درصد منابع آب شيرين در بخش كشاورزي آب لزوم اصلاح روش‌هاي آبياري را، به‌منظور افزايش بهره‌وري آب، آشكار مي‌سازد. در اين مطالعه تاثير اعمال پنج تيمار آبياري كامل (FI)، كم‌آبياري ناقص ريشه در دو سطح 75 درصد (PRD75) و 55 درصد (PRD55)، و كم‌آبياري معمولي در دو سطح 75 درصد (DI75) و 55 درصد (DI55) بر عملكرد و اجزاي عملكرد ذرت طي دو فصل زراعي 1389 و 1390 در سطح مزرعه بررسي شد. نتايج نشان داد اختلاف مقادير برخي صفات كمّي محصول در تيمارهاي PRD با FI كمتر از اين اختلاف بين تيمارهاي DI با FI بود. ميزان عملكرد دانه در تيمار PRD75، به‌مثابه مهم‌ترين جز اقتصادي، اختلاف معناداري با تيمار آبياري كامل نداشت و اين اختلاف در هر دو سال كمتر از 10 درصد بود. به‌علاوه، اندازه‌گيري مقادير رطوبت خاك حاكي از آن است كه به‌رغم دادن آب كمتر در تيمار PRD75 در مقايسه با FI و وجود تنش رطوبتي مقادير جذب رطوبت در آن تيمار بيشتر از ساير تيمارهاي كم‌آبياري بود. اعمال تيمار PRD75، ضمن ممانعت از كاهش معنادار عملكرد و اجزاي عملكرد گياه ذرت و همچنين كاهش 25 درصد مصرف آب در طول دوره اعمال تيمار، موجب افزايش بهره‌وري آب، به‌ترتيب، 16 و 20 درصد افزايش در سال‌هاي 1389 و 1390 شد و مي‌تواند روشي مطمين براي كنترل مصرف آب در استان مازندران به‌شمار ‌رود.

An Application of new irrigation methods to increase water use efficiency is essential, due to global water shortages, and as well a consumption of more than 70% of fresh water in the agricultural sector. In this study, the effect of Full Irrigation (FI), Partial Root-zone Drying (PRD) treatments at two levels (provision of 75% of ET (PRD75) and 55% of ET (PRD55)) vs. Deficit Irrigation treatments at the same levels (75% (DI75) and 55% (DI55)) on yield and yield components of maize under a complete randomized design and under open filed conditions has been investigated during two growing seasons (2010 and 2011). Results revealed that the differences (for some yield components), between FI and PRD treatments were lower than those observed between FI and DI treatments. Results also indicated that the level of kernel yield, (in PRD75 treatment), as the most economical constituent of yield trait, was not significantly different from that of FI treatment (the difference being less than 10% for each year). An assessment of soil water content revealed that in PRD75 treatment plant water uptake was more efficient. Therefore, it can be concluded that PRD75 treatment, which resulted in a non-significant decrease of yield and yield components and while resulting in a 25% decrease in water use during the treatment periods (increase in water use efficiency of 16% and 20% during years 2010 and 2011 respectively), would be a promising water-saving method as in MazandaranProvince.