مدل سازي مكان هاي مناسب دفن زباله با استفاده از روش هاي AHP، منطق فازي، شاخص همپوشاني وزني و منطق بولين (مطالعه موردي شهراردبيل)

Modeling the Appropriate Location for Landfilling Using AHP, Fuzzy Logic, Weight Overlay Index and Boolean Logic Methods (Case Study: Ardebil City)

شهر اردبيل كه در شرق منطقه آذربايجان واقع شده است، به عنوان سومين شهر پرجمعيت آذربايجان از ديرباز يكي از كانون هاي عمده جمعيتي بوده و از سال 1372 به عنوان مركز استان اردبيل شناخته شده است، تعدادي شهرك صنعتي در اطراف آن احداث شده است و همچنين رشد روزافزون جمعيت در اين شهر، بي شك باعث توليد مواد زايد زيادي شده است. هدف نخست در تحقيق حاضر كه برگرفته از طرح پژوهشي يك ساله است، شناسايي مكان مناسب جهت دفن زباله در شهرستان اردبيل مي باشد. براي نيل به اين هدف از روش هاي همپوشاني وزني، تحليل سلسله مراتبي (AHP)، منطق فازي و منطق بولين استفاده شده است. هدف دوم اين پژوهش مقايسه روش هاي فوق و شناخت روش مناسب جهت مكانيابي دفن زباله هاي جامد شهر اردبيل مي باشد. براي جمع آوري داده هاي مورد نياز، از نقشه هاي زمين شناسي، توپوگرافي، هيدرولوژي، كاربري اراضي، عناصر اقليمي موثر در محل دفن زباله و همچنين تيپ اراضي بهره گرفته شد. داده هاي مورد نياز براي مكان يابي دفن زباله در نرم افزارهاي IDRISI و ArcGIS9/3 پردازش شده و در نهايت نقشه نهايي ترسيم گرديد. نتايج مكان يابي براي دفن زباله هاي شهر اردبيل زميني به مساحت 45 هكتار است كه در 17 كيلومتري شمال شهر اردبيل (سمت چپ جاده اردبيل ـ مغان) قرار دارد. مشاهدات ميداني نيز مويد مناسب بودن منطقه فوق براي دفن زباله مي باشد. همچنين نتايج حاكي از كاربرد موثر روش هاي AHP، شاخص همپوشاني وزني و منطق فازي است كه به ترتيب بيشترين تناسب را براي مكانيابي دفن زباله در شهر اردبيل دارا مي باشند. در اين بين روش بولين با ارايه مكانيابي نادرست، جزو روش هاي نامناسب محسوب مي شود.

Ardebil city has located in East Azerbaijan. As the third most populated city of Azerbaijan; it has been one the main centers regarding the population. Since 1993 it has been recognized as the center for Ardebil Province. A number of industrial towns have been built around it and have created much waste. The prime objective of the present study is identifying suitable locations for landfill in Ardebil city. To achieve this objective, the weighted overlay, analytic hierarchy (AHP), fuzzy logic and Boolean logic methods are used. The second objective of this study was to compare the above methods and identify appropriate methods for locating solid wastes of Ardebil city. In order to collect the required data geologic, topographic, hydrologic, and use and climatic factors maps were used. Required data for locating the landfill has been processed in IDEISI and ArcGIS.3 software and the final maps have been drawn. The results show that Ardebil city landfill location is a piece of land with 45 hectares area which has located 17km north of Ardebil (left side of the Ardebil-Moghan road). Field observations also confirm the suitability of the area for the landfill. Also the results show that the methods of AHP, index of overlap weight and fuzzy logic have the highest correlation with locating landfills in Ardebil, respectively. Boolean method presented wrong location for landfill and it is an inappropriate method for this purpose.