اندازه‌گيري و تحليل عوامل موثر بر بهره‌وري كل عوامل توليد با تاكيد بر سرمايه‌انساني (مطالعه موردي كارگاه‌هاي بزرگ صنعتي ايران)

An Assessment of influencing Factor on total factor productivity (TFP) with emphasis on human capital

دراين پژوهش، بهره‌وري كل عوامل را با استفاده از روش مانده سولو و تقريب ترنكوييست در دوره 1373-1383 اندازه‌گيري كرده و سپس، روند بهره‌وري كل عوامل را در كارگاه‌هاي بزرگ صنعتي كشور را به تفكيك كد دو رقميISIC مقايسه كرده‌ايم. نتايج اندازه‌گيري بهره‌وري نشانگر آن است كه شاخص بهره‌وري كل عوامل در دوره مورد بررسي به‌طور متوسط سالانه 6/9 درصد افزايش‌يافته و سهم آن در تامين رشد توليد 65/8 درصد بوده‌است. افزون بر اين، با توجه به الگوي رشد درون‌زا و با تاكيد بر سرمايه‌انساني، نقش تحصيلات، مهارت و پيشرفت فني در رشد بهره‌وري كل عوامل را آزمون نموده‌ايم. نتايج برآورد الگوها به روش پنل ديتا بيانگر آن است كه سرمايه‌انساني از نوع آموزش، سرمايه‌انساني از نوع مهارت و تخصص تاثير مثبت و معناداري بر بهره‌وري كل عوامل دارند. شايان ذكر است، افزايش درصد شاغلان تكنيسين و مهندسين از كل شاغلان تا سطح 17/2 درصد به افزايش بهره‌وري منجر شده و از آن سطح به بعد تاثير منفي خواهد گذاشت. تاثير مثبت و معنادار پيشرفت فني نيز تاييد شده است. در نهايت، كاهش ظرفيت بيكار بنگاه‌ها و افزايش بهره‌وري سرمايه تاثير مثبت و معناداري بر ارتقاي بهره‌وري كل عوامل دارند.

In this study, we have measured TFP over the period 1994 - 2004 by applying Solo residual and Tornquist index technique. The trend of TFP has been studied and compared with in two- digit ISIC classification over the same period. The results of productivity measurement show that TFP in this period has increased on average by 6.9 percentages annually and its share in production growth is 65.8 percent. In addition, by using an endogenous growth model focusing on human capital, attempts have been made to elaborate the role of education, skill and technical progress in the growth of TFP. The results, based on the application of the panel data technique, show that education and skill, have positive and meaningful effect on TFP Moreover, the increasing share of technicians and engineers to total employment tends to increase productivity up to 17.2% but beyond this relative share, it cast a negative effect. On the other hand, technical progress has tended to have a positive effect on TFP. Further utilization of excess capacity and capital productivity enhancement has had a positive and meaningful effect on improvement of total factor productivity.