بررسي مقايسه اي قراردادهاي بيع متقابل و مشاركت در توليد در پروژه هاي بالادستي صنعت نفت و گاز ايران

Comparison Research on Buy- back and Production Sharing Contracts in Upstream projects of Oil and Gas Industry of Iran

در اين پژوهش با هدف "تعيين روش بهينه قراردادها در تامين مالي و اجراي پروژه ها در بخش بالادستي، براي ميادين مستقل و مشترك نفت و گاز ايران"، دو گزينه روش قراردادي بيع متقابل و مشاركت در توليد را مورد بررسي قرار داده و با استفاده از مدل "تحليل فرايند سلسله مراتبي" (AHP) با هم مقايسه كرده ايم. به اين منظور، معيارهاي تصميم گيري براي انعقاد قراردادها در بخش بالادستي صنايع نفت و گاز به دو دسته كلي "معيارهاي پيش از عقد قرارداد" و "معيارهاي درون قرارداد" تقيسم كرده ايم. براي مقايسه دو نوع روش قرارداد، در دو مرحله تكميل پرسشنامه توسط افراد متخصص و صاحب نظر در صنعت نفت و به كارگيري نرم افزار EC، از "معيارهاي درون قرارداد" استفاده كرده و براي انتخاب آنها به روش علمي، از روش دلفي استفاده كرده ايم. با توجه به معيارهاي انتخاب شده براي سنجش اين دو نوع روش قرارداد، با ورود داده ها به نرم افزار EC و تجزيه و تحليل هاي مربوطه به اين نتيجه رسيده ايم كه به كارگيري روش قراردادهاي مشاركت در توليد در ميادين مستقل 7/65 درصد و در ميادين مشترك 3/68 درصد، نسبت به قراردادهاي بيع متقابل برتري دارند.

Using the Analytical Hierarchy Process (AHP), this research compares Buy-back and Production Sharing Contracts (PSC) together to find the optimum contractual method in finance and project implementation in oilupstream section for both independent and Iranian joint fields. The most important decision-making criteria for making contracts in upstream section of oil and gas industry are classified to "Before" and "After" contract approval. The criteria were selected by Delphi method. To do this research, two questioners were filled out by professionals in oil industry in two stages and the data was analyzed by EC software. The analysis of data indicates that the PSCs are preferable than Buy-back contracts in both independent fields (65.7%) and joint fields (68.3%).