بررسي تحولات اقليمي حوضه درياچه نمك دركواترنر پاياني

A Survey of Climatic Changes of Namak Lake Basin in the Late Quaternary

دو ويژگي مهم يعني نوسانات شديد و متناوب اقليمي و ديگري ظهور انسان، كواترنر را از مابقي دوران هاي زمين شناسي متمايز مي كند. نوسانات اقليمي در عرض هاي بالا با افزايش و كاهش گستره يخچالي نمايان مي شده است. ولي در خصوص وضعيت اقليمي عرض هاي پايين از جمله ايران، نظريات متفاوت و گاه متضادي به چشم مي خورد. لذا در اين تحقيق، با بهره گيري از شواهد ژيومورفيك موجود از گذشته و بررسي هاي آماري، اقليم آخرين دوره يخچالي حوضه درياچه نمك واقع در شمال غربي ايران مركزي، بازسازي شد. بدين منظور ابتدا وضعيت بارش و دماي كنوني اين حوضه بررسي و تغييرات مكاني آن در قالب نقشه هايي ترسيم گرديد. با توجه به موقعيت برف مرز در نقاط مختلف حوضه، نسبت به بازسازي دما و بارش حوضه در دوره يخچالي ورم، اقدام و تغييرات آن با زمان حال مقايسه شد. نقشه هاي مورفوكليماتيك حوضه در هر دو دوره به روش پلتير، با توجه به ميزان بارش و دماي سالانه تهيه گرديد. نتايج حاكي از افزايش 6/5 درجه اي دما و كاهش 5/1 برابري بارش كنوني حوضه نسبت به دوره يخچالي ورم مي باشد. بررسي شواهد و بقاياي ژيومورفيك ناشي از تحولات اقليمي، نتايج مذكور را تاييد مي كند

Two important characteristics, alternate climatic fluctuations and human being appearance, distinguish Quaternary from other geology periods. These climatic changes have shown increase and decrease of glacialical scope in high latitudes, but there are different and opposite theories about climatic situation of low latitudes in Iran during glacial periods. In this study the climate of the last glacial era of Namak Lake basin, located in North central Iran was investigated by using the past geomorphic evidence and statistic analyzes. Present temperature and rainfall of this basin was studied and its related displacements were plotted. Glacial cirques and lake terraces as geomorphic evidences were also studied. Regarding the snowline in different points of basin, the temperature and rainfall of the basin in Wurm glacial period was rebuilt by Wright method and the changes related to the present time was studied. Morphogenetic plans of the basin in two periods were prepared by using annual rainfall and temperature and Politer method. Results show %48 (180 mm) increase in annual rain and a 5.6oC decrease in Wurm glacial era comparable to present. Reviewing geomorphic evidence out of climatic changes including Namak Lake terraces, travertine mines, pediment vast and human civilization have proven the results.