بررسي واكنش برخي ژنوتيپ هاي آفتابگردان به تنش خشكي با استفاده از شاخص-هاي تحمل به تنش

Reaction of some sunflower genotypes to drought stress tolerance using indicators

اين آزمايش با هدف تعيين ميزان تحمل به خشكي ارقام آفتابگردان در شرايط قطع آبياري، به صورت اسپليت استريپ پلات در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در سال زراعي 90-89 در شهرستان دامغان طراحي و شاخص حساسيت خشكي(SSI)، شاخص تحمل(TOL)، شاخص تحمل تنش(STI)، ميانگين هندسي بهره وري (GMP)و ميانگين بهره وري(MP) مورد بررسي قرار گرفت. نتايج نشان داد بين ارقام از نظر علمكرد دانه اختلاف معني داري وجود داشت. در شرايط بدون تنش رقم هايسان 33 با 4790 كيلوگرم درهكتار بيشترين عملكرد دانه همچنين در شرايط تنش نيز اين رقم با 2645 كيلوگرم در هكتار بيشترين عملكرد دانه را نسبت به دو رقم ديگر توليد كرد. بالاترين ميزان شاخص (STI) در تنش شديد متعلق به رقم ركورد و تنش ملايم متعلق به رقم پروگرس بود، همچنين رقم هايسان 33، بيشترين MP و GMP را نسبت به ساير شاخص ها نشان داد. محاسبه همبستگي شاخص هاي ارزيابي با عملكرد در شرايط مطلوب و تنش نشان داد كه عملكرد در شرايط تنش (YS) رابطه معني داري با Yp و تمامي شاخص-ها به جز شاخص حساسيت به تنش SSIداشت و همبستگي Yp با STI، GMP ,MPو TOL معني دار بود. همبستگي بين MP با STI وGMP و نيز STI با GMP مثبت معني دار ولي بيشترين همبستگي بين MP و GMPديده شد. SSI نيز رابطه منفي وغير معني داري با همه شاخص هاي تحمل به تنش نشان داد. در مجموع نتايج اين تحقيق نشان داد شاخص هاي STI ، GMPو MPشاخص هاي مناسبي براي برآورد پايداري عملكرد ودستيابي به ارقام پر محصول بودند.

This study aimed at determining the rate of tolerance to welter in conditions of none water using experimental epilate stripe plan including welter sensivity, tolerance and stress tolerance indices, (GMP),(MP) with three replicates in 2011-2012 in Damghan city. Result shows that with been types proud action grain variation was significant (P < 0/05). In condition without stress Types 33 with 4790 kg. ha had maximum production and also in stress condition type 33 with been 2645 hg had maximum production and maximum Index rate (STI)was in top stress depended type. Type 33 shows Maximum (MPL) (GMP) and the correlation of index with production in normal condition and stresscondition shows that production in stress condition YS significantly correlated with (YP) and Index. Totally except sensitivity index in (SSI) and correlation (YP) With STI,MP,GMP, TOL significant correlation was found between MP with STI and GMP, and also STI with GMP. But maximum correlation was found between MP and GMP. SSI Shows no significant correlation with all indices. The result showed that the STI. MP, GMP, Indices were appropriate for estimating production.