تحليل شناختي استعاره هاي عشق در غزليات سنايي

Cognitive Analysis of Love Metaphors in Sanāʹʹī’s Ghazals

اين مقاله به بررسي استعاره هايي مي پردازد كه با محوريت بن مايه عشق در غزليات سنايي آمده اند. مبناي نظري مقاله، نظريه استعاره هاي مفهومي است كه استعاره را از حدّ شگردي بلاغي به سطح ابزاري براي تفكر و شناخت ارتقا داده است. در ابتدا گزارش دقيقي از استعاره هاي عشق در غزليات سنايي ارايه داده ايم. آن گاه استعاره ها را بر اساس نوع مضمون به سه گروه تقسيم كرده ايم: استعاره هايي كه تصوير روشني از عشق ارايه مي-دهند، آن ها كه صفات و ويژگي هاي منفي براي عشق اعتبار كرده اند و استعاره هاي دوپهلو. سپس به تحليل شناختي هر گروه پرداخته ايم. پايان بخش مقاله بررسي شگردهاي بلاغي سنايي در ساختن استعاره ها عموماً و استعاره هاي شناختي خصوصاً است كه كمك مي كند از زاويه اي ديگر، استعاره هاي مفهومي عشق در شعر سنايي را بررسي كنيم. بخش پاياني مقاله در عين حال نشان مي دهد كه چطور با تغيير زاويه ديد، مي توان به تحليل هاي گوناگون و گاه ناهمگون رسيد.

This article studies the metaphors in San?ʹ?’s ghazals with the pivotal theme of love. The theoretical basis of the article is the theory of conceptual metaphor which has elevated metaphor from a mere rhetorical technique to a device of cogitation and cognition. At first, we present the principles of the theory considering the key words and terms coined by cognitive linguists and then give a detailed account of love metaphors in San?ʹ?’s poems. Next, based on the thematic type, we categorize the metaphors into three groups: the metaphors which express a positive view of love, the ones which designate love as having negative characteristics and features and the double-edged metaphors. Subsequently, we analyze each group cognitively. The next entry is the aesthetic and rhetorical study of the metaphors under which we elucidate the main techniques as employed by San?ʹ? , the innovator of the rhetoric of mystical ghazal.