هستي و مراتب آن از ديدگاه عزيز نسفي

Existence and its Levels from Aziz Nasafi Viewpoint

هستي و مراتب آن از ديدگاه عزيز نسفي احسان رييسي سيد علي اصغر ميرباقري فرد محسن محمدي فشاركي حسين آقاحسيني تاريخ دريافت:23/2/92 تاريخ تصويب:20/8/92 چكيده بعد از تحول عميقي كه در سده هفتم هجري در عرفان اسلامي پديد آمد، هستي‌شناسي نيز به دو ركن ديگر معرفت عرفاني، خداشناسي و انسان‌شناسي، افزوده شد. بر اين اساس در سنت دوم عرفاني، شناخت هستي صرفاً يك شناخت نظري نيست؛ بلكه اين شناخت با رسيدن به مراتب كمال به دست مي‌آيد و معرفت خدا با معرفت انسان و هستي حاصل مي‌شود. پيوند انسان‌شناسي و هستي‌شناسي براي كسب معرفت، افق هاي تازه‌اي را به روي عرفاي سنت دوم گشود. بدين ترتيب با تطبيق ميان جايگاه انسان و هستي به عنوان دو عالم صغير و كبير، وجوه تازه‌اي از اين دو عالم شناخته شد. عزيز نسفي، يكي از عارفان نوآور در سنت دوم عرفاني، درباره هستي‌شناسي عرفاني طرح هاي تازه‌اي به دست مي‌دهد كه دركليات، قابل انطباق با ساير طرح-هاي هستي شناسانه سنت دوم است؛ ولي در جزييات، منحصر به فرد است. در اين مقاله ضمن تحليل ديدگاه هاي نسفي در باب هستي و مراتب گوناگون آن، محورهاي فكري وي در مباحث هستي‌شناسانه تبيين و تشريح مي‌شود. اين تحقيق از نوع مطالعه اسنادي و كتابخانه‌اي است و با روش توصيفي انجام گرفته است. واژه‌هاي كليدي: سنت دوم عرفاني، عزيز نسفي، مراتب هستي، هستي‌شناسي.

Existence and its Levels from Aziz Nasafi Viewpoint E. Reisi S.A. Mirbaghrifard M. Mohammadifesharaki H. Aghahosaini Received: 2013.05.13 Accepted: 2013.11.11. Abstract After the profound transformation which emerged in the Islamic mysticism in the seventh century Hegira, ontology was added to the other two pillars of mystical cognition, theology and anthropology. Accordingly, in the second tradition of mysticism understanding the existence is not only a theoretical knowledge but also is achieved by accessing the perfection levels and the cognition of God results from the cognition of human self and existence. The linkage between anthropology and ontology for cognition acquisition opened new horizons to the mystics of the second tradition. Consequently, with the coupling of human and existence positions, as microcosm and macrocosm, new aspects of these two worlds were recognized. Aziz Nasafi, who is one of the innovative mystics of the second tradition in mysticism, introduces new plans for mystical ontology which are compatible in general principles with the other ontological plans of the second tradition, but are unique in details. This article investigates and analyzes his views on existence and its various levels. Keywords: Second Mystical Tradition, Ontology, Aziz Nasafi, Existence Levels