انسجام متني مقالات شمس تبريزي

Textual coherence in Shams-Tabriz’s Articles

مقالات شمس به عنوان اثري برجسته و مهم در تاريخ عرفان و ادبيات فارسي كه ارتباط تنگاتنگي با مولوي، زندگي و آثارش دارد، با وجود اين كمتر مورد توجه پژوهشگران واقع شده است. نگاشته هايي كه به عنوان مجموعه اي گرانبها از مواعظ و گفتارهاي سرسلسلگان طريقت مولوي از سواد به بياض نينجاميده و به صورت مشتي يادداشت از هم گسيخته و نامنظم باقي مانده است و يكي از دلايل كم توجهي به اين كتاب، ساختار جملات از هم گسيخته و عدم انسجام ظاهري متن است. در اين پژوهش سعي بر اثبات وجود انسجام متني با تكيه بر نظريه سخن كاوي و توجه به بافت متني (نقش و ارتباط عناصر زباني در متن و تاثير آن در تبلور معنا و تفهيم مطلب)است. انسجام متني شامل روابط معنايي مي شود كه به وسيله آن، ارتباط هر قطعه از گفتار يا نوشتار مي تواند به عنوان متن انجام وظيفه نمايد. هاليدي (M.A.K Halliday) و حسن (R.Hasan) به عنوان كساني كه در ساختمان متني و روابط بين جمله اي نقش كليدي داشته اند؛ معتقدند كه انسجام به كليه رابطه هايي اطلاق مي شود كه عنصري از يك جمله را به عناصر جملات قبلي مرتبط مي دارد. ابزارهاي آفريننده انسجام متني و روابط بين جمله اي به سه دسته دستوري، لغوي و پيوندي تقسيم مي شوند. در بررسي انسجام متني مقالات، عوامل انسجام چون انسجام دستوري متن را در دو بخش ارجاع و حذف، انسجام لغوي در دو صورت تكرار و همايش و انسجام پيوندي در چهار نوع ارتباط اضافي (Additive)، سببي (Caushre)، تقابلي «ارتباط خلاف انتظار» (Adversative) و زماني (Temporal) مورد كنكاش قرار داده ايم. مقالات شمس تبريزي علي رغم گسيختگي و پراكندگي ظاهري از انسجام متني برخوردار است كه اين انسجام مدلول توجه به عوامل به وجود آورنده انسجام متني تحقق مي يابد.

Textual coherence in cloudy semantic relations through which the relation is each piece of speech or writing acts as context. MA.k Holliday and R.Hassan played a key ale estabhshing the relationship in contchal shachre and the relationship among sentence elements. The believe that coherence applies to all kids of relations which link one element of the sentence to the element in previous sentence. The factors bringing about textual coherence among element in a sentence are divided into 3 categories: 1. Grammatical 2. Lexicon 3. Connectives The present article is an endeavor to survey. The fragmented and scattered writings of Shams-e- Tabriz as the mentor of Molavis Tariqat (way of thinking). The writings not published as a compiled book by Shams-e- Tabriz himself. The Grammatical coherence of Shams,s articles is shied in two parts i.e. reference and omission, lexical coherence in two parts i.e. repetition and collocation. Finally the connechire coherence is shadied in 4 parts. Namely, additive, causative, contrastive and tempral.