آشنايي با مركز مطالعات و پ‍ژوهشهاي ارتش بيست ميليوني (پژوهشكده بسيج)

مقدمه مركز مطالعات و پژوهشهاي ارتش بيست ميليوني با هدف انجام مطالعات و پژوهشهاي بنيادي، كاربردي و توسعه اي در راستاي تحقق ارتش بيست ميليوني و توسعه تفكر بسيجي و افزايش كاربرد نيروهاي سازمان يافته بسيج شروع به كار نموده است. - تاريخچه استفاده از روشهاي علمي و بهره گيري از « پژوهشهاي كاربردي»، از ابتداي شروع جنگ تحميلي با حضور نيروهاي مردمي در جنگ و بحرانهاي داخلي هميشه مورد نظر برنامه ريزان و فرماندهان سپاه و مسيولين نظام بوده است. اسناد و مدارك داخلي و نيز نتايج سمينارها و نشست هاي علمي كه در زمينه هاي علوم دفاعي و امنيت ملي در طول دهه اخير در كشور تشكيل شده است، حاكي از بهره گيري قابل توجه از چنين پژوهشهايي مي باشد. اين مركز با توجه به وسعت كار، تنوع اقشار و ماموريتهاي بسيج و ضرورت امر تحقيق در اين رابطه همزمان با تشكيل نيروي مقاومت بسيج آغاز به كار نمود و سپس در تشكيلات پيشنهادي نيروي مقاومت بسيج به تاييد ستاد كل نيروهاي مسلح رسيد. - تشكيلات مركز مطالعات از آغاز، فراز و نشيبهاي زيادي را در سازماندهي، مديريت و تشكيلات پشت سر گذاشته است. اين فراز و نشيبها همگي در راستاي بكارگيري نظر و عمل، تيوري و تجربه، نظامي گري و پژوهشگري و جنبه هاي ديگري بوده كه در روند شكل گيري يك مركز مطالعاتي و پژوهشي- اجتماعي و نظامي- به آنها نياز مي باشد. درحال حاضر اين مركز با اركان الف) فرماندهي ب) معاونت پژوهش ج) شوراي پژوهشي و گروههاي تحقيقات علوم انساني، علوم دفاعي و علوم استراتژ‍يك بسيج مشغول فعاليت است. شوراي پژوهشي مركز با بكارگيري كارشناسان، پژوهشگران و مشاوران متعددي تشكيل شده است كه در رشته هاي مختلفي نظير تاريخ، روانشناسي، مديريت، اقتصاد، علوم اجتماعي، علوم نظامي و اسلامي فعاليت دارند. افراد فوق الذكر درجات علمي كارشناسي، كارشناسي ارشد و دكتراي تخصصي برخوردار مي باشند. - فعاليتها فعاليتهاي انجام شده اين مركز از آغاز تاكنون بطور اجمال بشرح زير قابل بيان مي باشد. الف: سمينارها وكنفرانس ها تاكنون پنج عدد سمينار وكنفرانس با عناوين ذيل در راستاي اهداف بسيج تشكيل گرديده است. 1- كنفرانس بسيج و امنيت ملي( نشست اول) سال 1369. 2- كنگره زنجان سال 1370. 3- كنفرانس بسيج و امنيت ملي(نشست دوم) سال 1370. 4- سمينار توان ملي در بعد نيروي انساني و سازمان سال 1370. 5- كنفرانس بسيج و امنيت ملي(نشست سوم) سال 1371. ب: طرحهاي پژوهشي با توجه به اهداف اساسي تاسيس مركز، انجام تحقيقات كاربردي، نظري و بنيادي در راستاي ماموريت هاي بسيج، تاكنون تعداد 17 طرح تحقيقاتي به تصويب شوراي پژوهشي مركز رسيده است كه تعدادي از آنها به پايان رسيده و تعدادي ديگر نيز در دست انجام است. درحال حاضر نيز تعدادي طرح در زمينه هاي گوناگون جهت تصويب درحال مطالعه و بررسي مي باشد. طرحهاي پژوهشي پايان يافته 1) نظرسنجي خواهران بسيجي(مرحله اول): اين طرح به بررسي نظرات گروهي از خواهران بسيجي و غيربسيجي درباره امر به معروف و نهي از منكر پرداخته است. 2) نظرسنجي خواهران بسيجي (مرحله دوم): اين طرح به بررسي آگاهي و نگرش گروهي از خواهران بسيجي در مورد مفاسد اجتماعي و منكرات درجامعه تهران (از امر به معروف و نهي از منكر) پرداخته است. 3) بررسي وضعيت رواني خواهران آموزش نظامي: اين طرح به كمك تست (MMPI) به ارزيابي وضعيت رواني خواهران درحين دوره هاي نظامي پرداخته و در ضمن نقطه نظرات آنان را نيز در مورد آموزش نظامي مورد بررسي قرار داده است. 4) طرح بررسي ريشه هاي درگيري شهرها: هدف كلي از انجام اين پژوهش بررسي عوامل موثر بر پيشگيري از ناآرامي هاي اجتماعي است. بدين منظور نظرات گروههاي بسيج، مردم عادي، مسيولان و عاملين درگيري شهرهاي اراك، شيراز و مشهد مورد بررسي و مقايسه قرارگرفته است. طرحهاي پژوهشي در دست اجرا 1) پروژه تهاجم فرهنگي: اين طرح يكي از بزرگترين طرحهاي پژوهشي مركز است كه از اسفندماه 1371 شروع شده است. هدف از اجرا اين طرح شناخت جامع از پيشينه تهاجم فرهنگي در ايران، انواع آن، نحوه شيوع آن، عوامل موثر در گسترش و كنترل آن و ارايه طريق و روشهاي پيشگيري، بويژه با استفاده از نقش بسيج مي باشد. 2) بررسي وضعيت گردانهاي عاشورا: اين طرح به بررسي تاريخچه وضعيت گذشته و حال گردان هاي عاشورا درچند قسمت كشور پرداخته، نقاط قدرت و ضعف و نيز نحوه افزايش كارايي آنها را ارزيابي مي كند. 3) طرح بررسي ارتشهاي مردمي جهان: اين طرح مطالعه اي در مورد وضعيت (جذب، فراخواني،آموزش، بكارگيري و...) ارتشهاي مردمي در چند كشور جهان است. 4) طرح بررسي ساختار جمعيتي ارتش بيست ميليوني: اين طرح در جهت بيان حجم واقعي بسيج براساس آمار و اطلاعات مي باشد. درضمن چگونگي توزيع و هرم ساختار جمعيتي و سازماني ارتش بيست ميليوني براساس اطلاعات و آمار موجود نيز بازگو خواهد شد. 5) بررسي چگونگي فعاليتهاي بسيج دانش آموزي در ايام فراغت و تعطيلات. 6) كتابنامه موضوعي- توصيفي تهاجم فرهنگي. 7) پروژه بررسي نحوه كمك به بودجه نيروي مقاومت بسيج از منابع ساير نهادها. 8) علل فردي، اجتماعي و سازماني ركود پايگاهها از نظر بسيجيان و مسيولين. 9) بررسي پايگاههاي بسيج در مساجد و ارايه الگوي مناسب. 10) بررسي پايگاههاي بسيج در ادارات و ارايه يك الگوي مناسب و تعيين جايگاه قانوني آن. 11) بررسي مجموعه قوانين و مقررات بسيج. انتشارات موضوعات زير مجموعه انتشاراتي است كه مركز از بدو پيدايش به آنها پرداخته است: 1) بولتن علمي- خبري در سه شماره(1-2-3) 2) عوامل موثر در بسيج مردمي 3) در امتداد خط رهبري 4) پرتو خورشيد 5) بسيج و امنيت ملي 6) در مسير تحقق ارتش بيست ميليوني 7) نقش زنان در دفاع مجله علمي- پژوهشي بسيج به منظور برخورداري و استفاده از آخرين دستاوردهاي علمي و پژوهشي، مركز مطالعات و پژوهش هاي ارتش بيست ميليوني اقدام به انتشار مجله« بسيج» نموده است. مركز مطالعات و پژوهشهاي ارتش بيست ميليوني با توجه به مردمي بودن بسيج و با اعتقاد راسخ به اينكه تنها راه دستيابي به اهداف پژوهشي را، ياري جستن از ديدگاه ها و نظرات صاحبنظران و پژوهشگران بسيجي مي داند، از اين رو ازكليه اساتيد، دانشجويان و دست اندركاران امور فرهنگي درخواست مي نمايد تا نقطه نظرات پيشنهادي، انتقادي و ارشادي خود را به اين مركز ارسال نموده و با همكاري خود، در افزايش توان علمي- پژوهشي، اين مركز را ياري نمايند.