بررسي ريسك پذيري و سازگاري تلقيح كود بيولوژيك نيتروكسين در مزارع گندم و جو

Adaptability and Risk Analysis of Nitroxin Biological Fertilizer Inoculation in Wheat and Barley

تاثير مصرف مايه تلقيح ازتوباكتر و آزوسپريليوم (Azotobacter و Azosperillum) به منظور كاهش وابستگي زارعين به كودهاي شيميايي، افزايش راندمان آبياري و افزايش درآمد خانوارهاي روستايي به مدت دو سال در الشتر استان لرستان و سرفيروزآباد استان كرمانشاه مورد مطالعه قرار گرفت. طبيعت مشاركتي اين تحقيق با ارايه يك پروژه ساده، با يك پلات مايه تلقيح (تيمار ازتوباكتر و آزوسپيريليوم) و يك پلات كنترل (تيمار شاهد) در زمين هر كشاورز اجرا گرديد. از هر كشاورز خواسته شد يكي از مزارع گندم يا جو خود به مساحت تقريبي يك هكتار را براي اين منظور لحاظ نمايد، و آن را به دو قسمت مشابه از نظر اندازه تقسيم نموده و با مديريت كشاورز با 5/1 ليتر در هكتاركود بيولوژيك براي گندم و جو ديم و با سه ليتر در هكتار براي گندم و جو آبي بذر مال نمايد. در نهايت عملكرد محصول مورد تجزيه وتحليل قرار گرفت. در سال زراعي 1385 - 1384 عملكرد دانه گندم آبي تلقيح شده 11 درصد و عملكرد دانه جو ديم تلقيح شده 36 در درصد نسبت به شاهد افزايش داشت. در سال زراعي سال زراعي 1386- 1385 عملكرد گندم آبي 1/24 درصد نسبت به شاهد افزايش داشت (05/0 P < ). ريسك عدم تحصيل عملكرد دانه موردنظر در تيمارهاي تلقيح شده، هميشه كمتر از تيمار شاهد بوده است. تجزيه و تحليل سازگاري نشان داد كه افزايش عملكرد دانه مستقل از محل اجراي پروژه بوده است. از اينرو اين تكنولوژي بسيار موثر بوده و افزايش عملكرد در محيط هاي مورد مطالعه ثابت باقي مانده است. هزينه خريد مايه تلقيح نسبتاً اندك و معادل ارزش حدود 14 و 27 كيلوگرم دانه در هكتار به ترتيب براي گندم و يا جو ديم و آبي بوده است. اين فرآورده از جنبه قيمت نسبتاً اندك و از نظر اقتصادي و زراعي براي افزايش محصول و افزايش راندمان آبياري ريسك كمي دارد.

To reduce farmersʹ dependency on chemical fertilizers, to increase water use efficiency, and to increase households’ incomes, a participatory on-farm research trials was conducted to test the effect of inoculums of Azotobacter and Azospirillum in the yields of wheat and barley in Alashtar, Lorestan province, and Sarfirouzabad of Kermanshah province, for two years. The research was conducted simply by only one test plot (Azotobacter and Azospirillum treatment) and one control plot at each farmer’s location due to participatory nature of research. Each farmer was asked to choose one hectare of his wheat or barley fields and divide it into two similar parts with the same management. The cereal seeds were coated by 1.5 liter per hectare of Azotobacter and Azospirillum biofertilizer for rainfed and 3 liters per hectare for irrigated wheat and barley, before planting. After harvest, the yield data was statistically analyzed. Results of this experiment showed that grain yield of irrigated wheat and rain fed barley increased by 11% and 36 percent, respectively, compared with the control in 2005-06 season. Grain yield of irrigated wheat was enhanced by 24.1 percent compared with the control (P < 0.05) in 2006-2007. The risk for randomly selected farmers not to obtain a determined yield target was always lower for the inoculation treatment than for the control. Adaptability analysis revealed that the increase in grain yield was independent of the farmers’ field location, hence, the technology is robust and yield increases remain constant with improved environmental conditions. The marginal costs for the inoculation treatment were low and were equivalent to about 14 and 27 kg grain per ha-1 for rain-fed and irrigated wheat or barley, respectively. The studied bio-fertilizer has low cost and low risk for increasing the yield and enhancing water use efficiency, from agronomic and economic point of view.