معرفي كتاب: روند پايان جنگ

جنگ از مهم‌ترين پديده‌هاي اجتماعي است كه بر اثر زمينه‌ها و عوامل مختلف، در شرايط خاصي آغاز مي‌شود، تحت تاثير مجموعه‌اي از متغيرها ادامه مي‌يابد و سرانجام به پايان مي‌رسد. بيشترين مباحث تحليلي و نظري در حوزه مباحث روابط بين‌الملل اهميت جنگ و پيامدها و ضرورتهاي جلوگيري از آن است. در عين حال، جنگها با حيات سياسي _ اجتماعي جوامع پيوند خورده‌اند و همچنان تكرار مي‌شوند. برخلاف آنكه درباره علل وقوع جنگ و نيز جلوگيري از آن، مباحث بسيار مطرح و نظريه‌پردازي شده، از پايان دادن به جنگ كمتر بحث شده است. به همين دليل گفته مي‌شود:«مي‌دانيم كه جنگها معمولا چگونه آغاز مي‌شوند، اما شك دارم كسي در جهان باشد كه چگونگي خاتمه دادن به آنها را بداند». در ميان پرسشهاي موجود درباره جنگ ايران و عراق، سه موضوع اساسي شامل «علل آغاز جنگ»، «تداوم آن پس از فتح خرمشهر» و «نحوه پايان آن»، در مقايسه با ساير پرسشها اهميت بيشتري دارد. در عين حال، اجماع و توافق موجود در جامعه ايران و در سطح بين‌المللي درباره ماهيّت رژيم بعث و شخصيت صدام، از ميزان توجه به آغاز جنگ كاسته است. همچنين گرچه از علت ارايه جنگ و طولاني شدن آن پرسش مي‌شود، نحوه پايان يافتن جنگ نيز سيوال برانگيز است. در هر صورت به علت «ادامه جنگ پس از فتح خرمشهر»، در مقايسه با دو پرسش ديگر، بيشتر توجه شده است؛ حال آنكه به لحاظ نظامي ـ سياسي و استراتژيك، آغاز و پايان جنگ حايز اهميت بيشتري است.