اثر مديريت زراعي و بافت بر برخي ويژگي هاي ساختماني خاك

Effect of Crop Management and Texture on Some Soil Structural Properties

عمليات كشت با بهم زدن ويژگي هاي فيزيكي ساختمان خاك را تحت تاثير قرار مي دهند. هدف از اين پژوهش بررسي اثر همزمان بافت (لوم رسي، CL، و لوم شني، SL) و نوع كشت (يونجه، A، و گندم، W) بر پايداري ساختمان خاك مي باشد. دو شاخص پايداري ساختمان خاك شامل ميانگين وزني قطر (MWD) و مقاومت كششي (Y) خاكدانه ها در دو شرايط رطوبتي هوا-خشك و رطوبت در مكش ماتريك 500 كيلوپاسكال، در سه عمق (10-0، 20-10 و 30-20 سانتي-متر) مطالعه گرديد. در هر دو شرايط رطوبتي، بافت خاك و نوع كشت MWD و Y را به صورت لوم رسي-يونجه > لوم-رسي-گندم > لوم شني-يونجه > لوم شني-گندم تحت تاثير قرار دادند. با افزايش عمق و در نتيجه افزايش رس و كاهش ماده آلي خاك، ميانگين وزني قطر خاكدانه ها كاهش ولي مقاومت كششي خاكدانه ها افزايش يافت. در واقع به علت كاهش مواد آلي با عمق، مقدار MWD كاهش يافت، در حاليكه به علت كاهش شدت فرآيندهاي تر و خشك شدن در عمق خاك، مقدار Y با عمق خاك افزايش يافت. در بين ويژگي هاي موثر بر پايداري ساختمان خاك، بيشترين نقش مربوط به ماده آلي بود و پس از آن رس و كربنات كلسيم قرار داشتند. بالاترين ضريب تبيين (R2) براي رابطه Y و ويژگي هاي ذاتي خاك در رطوبت هوا-خشك بدست آمد، در حاليكه براي MWD در رطوبت با مكش ماتريك 500 كيلوپاسكال حاصل شد. نتايج حاصله نشان داد كه شاخص هاي مورد بررسي براي بررسي اثر ويژگي هاي ذاتي خاك و مديريت هاي زارعي بر پايداري ساختمان خاك، مناسب مي باشند.

Cropping practices have considerable effects on soil physical properties by influencing soil structure. The aim of this study was to investigate the effects of two soil textures, namely, clay loam (CL) and sandy loam (SL), and two crops, namely, alfalfa (A) and wheat (W) managements on soil structure stability. Two structural stability indexes of mean weight diameter (MWD) and tensile strength (Y) were determined at air-dry and 500 kPa matric suction conditions at three depths (0-10, 10-20, and 20-30 cm). Soil texture and crop managementsʹ combination affected MWD and Y in the order of CL-A > CL-W > SL-A > SL-W at both moisture conditions. MWD decreased with depth due to diminishing the soil organic matter, whereas Y increased with depth as a result of reduced severity of wetting and drying cycles. The soil organic matter content showed the highest impact on aggregate stability indexes followed by clay and calcium carbonate content. The highest R2 obtained for the relation between Y and the intrinsic soil properties was at air-dry condition, whereas for Y and MWD it was found at matric suction of 500 kPa. Our results indicate that the considered indexes are suitable for investigating the effects of soil intrinsic properties and agricultural managements on soil structural stability.