ارزيابي مقاومت به شوري 3 گونه اكاليپتوس در مراحل اوليه رشد

Assessment of salt stress resistance of three Eucalypt species in first growth stages

تنش شوري يكي از تنش‌هاي غيرزنده محسوب مي‌شود كه با توجه به اثرات منفي روي رشد گياهان، پتانسيل توليد اراضي را كاهش مي‌دهد. جوانه‌زني بذر اولين مرحله‌اي است كه گياه با شوري خاك مواجه مي‌شود، بنابراين بررسي پاسخ گياه در اين مرحله به تنش شوري مي‌تواند نقش اساسي در تعيين ميزان مقاومت آن داشته باشد. با شناسايي رفتار گياه در اين مرحله مي‌توان با صرف زمان اندك مقاوم‌ترين گونه را مشخص كرد. در اين پژوهش ميزان مقاومت به شوري به‌دست آمده از نمك NaCl در بذرهاي 3 گونه Eucalyptus microtheca، camaldulensis Eucalyptus و Eucalyptus saligna، در مرحله جوانه‌زني و رشد اوليه در شرايط درون شيشه‌اي با استفاده از محيط كشت MS بررسي شد. تيمارهاي پژوهش كه شامل شوري به‌دست آمده از نمك NaCl در 6 سطح 0، 50، 100، 150، 200 و 250 ميلي‌مولار بوده است در آزمايش فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با 3 تكرار بررسي شد. صفات مختلف (درصد و سرعت جوانه‌زني، شاخص بنيه بذر، طول ساقه‌چه و ريشه‌چه، وزن تر ساقه‌چه و ريشه‌چه، نسبت وزن خشك ريشه‌چه به ساقه‌چه، بيوماس كل) اندازه‌گيري و به‌عنوان معيارهاي تحمل به شوري در اين گونه‌ها مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه گونه‌هاي مورد مطالعه تفاوت معني‌داري از نظر پاسخ به شوري در غلظت‌هاي مختلف با يكديگر دارند. گونه E. microtheca بيش‌ترين مقاومت را از خود نشان داد و دو گونهE. camaldulensis و E. saligna در رتبه بعدي قرار گرفتند. براي اطمينان از نتايج پژوهش، بذرهاي 3 گونه بالا در خاك طبيعي با شوري‌هاي متفاوت كاشته شده و ضمن مقايسه مشخص گرديد نتايج كاملاً مطابقت دارند.

Salinity is one of the most important abiotic stresses that according to its negative effects on plant growth, reduces lands’ potential productivity. Seed germination is the first stage of plant development, in which plant encounters salinity of soil. Thus, study of plant response to salinity in this stage can have an important role in determination of plant salinity resistance. The salinity resistance of plant can be determined in short time. In this study, in order to identify salinity resistance of three Eucalyptus species (E. microtheca, E. camaldulensis, E. saligna) in germination and initial growth stages, using MS media culture in vitro condition and using completely randomized factorial experiment with 3 replications their seeds were exposed to 6 salinity treatments, including 0, 50, 100, 150, 200 and 250 Mm NaCl in laboratory condition. Germination percent, germination speed, seed vigor, root and shoot length, root and shoot fresh weight, root and shoot dry mass and total biomass were measured and used as salinity tolerance index (STI). E. microtheca was more salinity tolerant than E. camaldulensis and E. saligna. In order to achieve more confident results seeds of these 3 species were planted in different salinity classes of natural soil. After comparison, it was determined that results were quite consistent.