تاثير موج تجدد‌‌خواهي و جريان نوسازي بر تحول پوشاك ايرانيان (از ابتداي دوره قاجار تا پايان دوره پهلوي‌‌ اول)

The Effect of the Modernity Wave and the Renewal Trend in the Development of Iranian Clothing (From the Beginning of the QajarridEra to the End of the First Pahlavi Dynasty)

ايران در دوره قاجار كه جامعه‌‌اي پيش‌مدرن و سنتي بود، دچار تحولات ويژه‌‌اي شد. ورود فكر تجدد عامل اصلي اين تحولات بود. نتايج سياسي شكست تجدد سبب روي كار آمدن سلسله پهلوي شد و تحولاتي را نيز در جامعه ايراني دوران پهلوي برپايه همين تفكر تجددخواهي پديد آورد. در دامنه اين بحث تحول پوشاك ايرانيان نيز مطرح مي‌‌شود. تحقيق حاضر براساس هدف، از‌نوع تحقيقات بنيادي و به‌لحاظ ماهيت و روش، از‌نوع تحقيقات توصيفي- تحليلي است. داده‌‌ها و اطلاعات مورد نياز از منابع تاريخي و پژوهش‌‌هاي انجام‌شده در اين زمينه شد استخراج شده و به‌منظور دست‌يابي به نتايج علمي مورد تجزيه تحليل كيفي قرار گرفته‌‌اند. نتايج مطالعات نشان مي‌‌دهد تحول پوشاك در دوره قاجار به‌علت حفظ ساختارهاي سنتي، فقط در ميان عده اندكي از درباريان و روشن‌فكران فرنگ‌رفته مورد استقبال قرار گرفت و مردم عادي همچنان بر قواعد سنتي پوشاك خويش پافشاري مي‌كردند. در دوره پهلوي‌‌ اول زيرسلطه يك نظام استبدادي تجدد‌‌خواه كه الگوهاي مركزي و از بالا را براي هويت‌بخشي به جامعه القا مي‌‌كرد، تغيير در پوشاك مردان با همراهي مراجع فرهنگي جامعه تداوم يافت؛ اما تغيير در پوشاك بانوان به‌علت همراهي نكردن اين گروه شكل ديگري به خود گرفت.

The Iranian society evolved in a particular way in the Qajarid period, as a pre-modern and traditional society. The introduction of modernity was the main factor behind these changes. The political result of the defeat of this modernity was the onset of the Pahlavid dynasty, which shaped changes in the Iranian society of the Pahlavid period based on this very modernity;the changes and developments through which the issue of the evolution of Iranian clothing is also raised. The present research is a fundamental study based on its goals, and a descriptive-analytical research based on its theme. To reach this objective, the required data were extracted from the previous researches and historical references, and undergone quality analysis to reach scientific results. The results showed that the changes in clothing of the Qajarid period, due to preservation of traditional structure, were only received and accepted by a small number of the court members and the intellectuals of the time, and the common folk persisted on sticking to the traditional norms of clothing. In the First Pahlavid era, under the rule of a dictatorial modernity system that conveyed trends from the top to create an identity for the society, changes in men’s clothing grew with the cooperation of the cultural sources of the society, but change in women’s clothing took on a different form due to the non-cooperation of this group.